SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 212
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ कायचिकित्सा। १९९ तेन वा सह पीता कृष्णा पूर्वोक्तानेव रोगान् निहन्ति । वा शब्देन द्वितीयं क्वाथं कथयतीति ॥ २९५ ॥ दशमूल के क्वाथ अथवा त्रिफलाक्वाथ के साथ पिप्पली चूर्ण को उपयुक्त मात्रा में सेवन करने से मन्या, हनु, श्रवण (कान), नेत्र, नासिका, मुख, भ्रू (भौहें) तालु, गला, शंखप्रदेश एवं शिर के विकार अर्थात् जत्रुसन्धि से ऊपर स्थित रोग नष्ट होते हैं ॥ २१५॥ साम्प्रतं विश्वौषधस्य योगत्रयमाह रास्त्राकषायपरिपीतमथ श्वदंष्ट्राक्वाथेन वामृतलताकथनेन वापि । विश्वौषधं हरति पादकटीविभागा दासक्थिजानुजघनस्थलजा रुजश्च ।। २९६ ॥ रानाकषायपरिपीतमित्येको योगः । अथ श्वदंष्ट्रा गोक्षुरकः तस्य क्वाथेन वा पीतमिति द्वितीयो योगः। अमृतलता गुडूची तस्याः क्वाथेन वा पीतमिति तृतीयो योगः । किं तत् पीतं ? विश्वौषधं शुण्ठी। रुजो निहन्ति । केषु केषु जाताः ? सक्थीनि च जानुनी च जघनस्थलं च सक्थिजानुजघनस्थलं तस्मिन् जाता रुजः । पादादारभ्य कटी यावद्विभागः पादकटीविभागस्तस्मात् । आङ् मर्यादायाम् । या रुजस्तान् निहन्तीति ॥ २९६॥ रास्नाकाथ, गोखरूक्वाथ अथवा गिलोय के काथ से उपयुक्त मात्रा में सोंठ के चूर्ण को सेवन करने से पांव से लेकर कमर तक अर्थात् सक्थि (ऊरू), जानु (गोडे), जघनस्थल आदि में उत्पन्न होने वाले रोग नष्ट होते हैं ॥ २९६ ॥ हृदादिरुक्षु हिन्वादियोगमाह. पीतानि हिङ्गसितजीरकतुम्बुरूणि पथ्याग्निपुष्करजटालवणत्रयाणि । हृत्पृष्ठकोष्ठगुदगुह्यरुजो जयन्ति संक्षिप्तमेतदिति कायचिकित्सितं हि ॥ २९७ ॥ हिङ्ग्वादीनि पीतानि हृदादिरुजो जयन्ति । हिङ्गु रामठम् । सितजीरकं श्वेतजीरकम् । तुम्बुरु प्रसिद्धम् । पथ्या हरीतकी। अग्निश्चि
SR No.002391
Book TitleChikitsa Kalika
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNarendranath Mtra
PublisherMitra Ayurvedic Pharmacy
Publication Year
Total Pages274
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy