________________
१५२
कुष्ठचिकित्सा। मरिचाधं तैलमाहमरिचचन्दनदारुनिशाद्वयनलदमेघशिलालशकुद्रसैः । त्रिवृतयाश्वहरार्कपयोविषैः सुरभिमूत्रयुतैर्विपचेद्भिषक् ॥ २० ॥ कटुकतैलमिदं मरिचादिकं किटिभचर्मदलालसकापहम् । बहुलमण्डलसिध्मविचर्चिकाप्रचुरकण्डुकिलासविसर्पजित् ॥२०१॥
इदं मरिचादिकं नाम तैलम् । मरिचादिभिः कल्कैः पालिकैः कटुतैलाढकम् । विषं द्विपलम् । गोमूत्रं चतुर्गुणं दत्त्वा विपचेत् । निशाद्वयं हरिद्राद्वयम् । नलदं मांसी । मेघ मुस्तम् । शिला मनःशिला। आलं हरितालम् । शकृद्रसं गोमयरसम् । अश्वहरं श्वेतकरवीरमूलम् । अर्कपयः अर्कदुग्धम् । सुरभिमूत्रं गोमूत्रम् । एतत्किटिभाद्यपहन्तीति बहुलमण्डलादिजिश्च । बहुलमण्डलं मण्डलकुष्ठम् । किलासं श्वित्रमिति ॥ २००-२०१॥
'मरिचाद्य तैल-कटुतैल २ आढक ( ८ प्रस्थ ), गोमूत्र ८ आढक । कल्कार्थ- कालीमिर्च, लालचन्दन, देवदारु, हल्दी, दारहल्दी, जटामांसी, मोथा, मनः शिला, हरिताल, गोमयरस, निसोत, श्वेत कनेर की जड़, मदार का दूध; प्रत्येक १ पल, मीठाविष २ पल । यथाविधि पाक करें । यह तैल किटिभ, चर्मदल (चम्बल) अलसक, मण्डलकुष्ठ, सिध्म, विचर्चिका, कण्डू, किलास (चित्र) तथा विसर्पको नष्ट करता है । २००-२०१॥
साम्प्रतमौषधायस्कृतिमाहसतिल्वकविभीतकामलकसप्तलाशङ्खिनीपलाशतरुशिंशपाप्रभृतिभिः पृथक् प्रास्थिकैः । त्रिवृत्स्थविरदारुकज्वलनमन्थपथ्यायुतैरमीभिरुदकार्मणद्वितयपाचितैरेकशः ॥ २०२ ।। पुनस्तत्रोत्तीर्णे शृतचरणशेषौषधिजले । पलाशद्रोण्यन्तःस्थितवति विनिर्वाप्य बहुशः । ततस्तप्त्वा सम्यक् तरुणखदिराङ्गारनिकरैरयःपिण्डं तस्मिन्नयसि च विलीने घनतमे ॥२०३॥ १-तन्त्रान्तरोक्ते मरिचाये तैले विशाला रुक्चेति द्वे द्रव्येऽधिके पठयेते ।
