Page Text
________________
[तद्धितप्र० ] टीकाद्वयोपेता।
(३४७) पञ्चम्यर्थे किंसर्वादिबहुभ्यस्तस् वाव्यादिभ्यः । अयादिपर्युदासात् किमः पृथग्ग्रहणम् । कस्मादिति तसि कुः । कुतः ॥ यस्मादति तास त्यदादेरित्यर्थः । यतः ॥ तस्मादीत तास इश । इतः ॥ एतस्मादिति तसि अशादेशः । अतः ॥ अमुष्मादिति अदसस्तसि त्यदाद्यत्वे मत्वे उत्वे च अमुतः ॥ बहोरिति बहुतः ॥ यादेस्तु द्वाभ्यामित्यादि ॥ सर्वोभयार्थाभ्यां पर्यभिभ्यां तस् । परितः । सर्वत इत्यर्थः ॥ अभितः । उभयतः इत्यर्थः॥ सप्तम्यर्थे किंसर्वादिबहुभ्यस्त्रोऽव्यादिभ्यः। इदमः सप्तम्यर्थे हः ॥ त्रस्यापवादः । इशादेशः। अस्मिन्नितीह ॥ किमः सप्तम्यर्थे
। कस्मिन्निति कुत्र ॥ किमः क्वश्च । यस्येत्यलोपः । व ॥ छन्दसि किमो हः सप्तम्यर्थे । कुह ॥ एतस्मिन्निति एतदोऽश् । अत्र ॥ पञ्चमीसप्तमीतरविभक्त्यन्तादपि तसादयो दृश्यन्त भवदादियोगे एव । सभवान् । ततोभवान् । तत्रभवान्तभवन्तम्। ततोभवन्तम् । तत्रभवन्तम् । इत्यादि ॥ एवं दीर्घायुः । देवानांप्रियः। आयुष्मान् । एतैर्योगऽपि ॥ सर्वैकान्यकियत्तद्भया कालार्थेभ्यः सप्तम्यर्थे दा । सर्वस्मिन् काले इति सादेशो वा । सदा सर्वदा । एकस्मिन्काले इति एकदा । अन्यस्मिन् काले इति अन्यदा । कस्मिन् काले इति । त्यदादेरित्यत्वम् । कदा । यस्मिन् काले इति यदा। तस्मिन् काल इति तदा ॥ कालार्थेभ्य इति किम् । सर्वत्र देशे । अस्मिन् काले इति कालवाचकादिदमःसप्तम्यर्थेस्प्रित्ययः। हप्रत्ययस्यापवादोऽयम्। एतादेशः। एतर्हि ॥ काले इति किम् । इह देशे ॥ कालवाचकादिदमः सप्तम्यर्थेऽधुनादानीप्रत्ययौ च । इशादेशः। यस्य लोप इति लोपः। अधुना । इशादेशः । इदानीम् । कालवाचकात्तदः सप्तम्यर्थे दानीप्रत्ययश्च । तस्मिन्काले त्यदादेरित्यत्वम् । तदानीम् ॥ किंयत्तदेतद्भयोऽनद्यतनकालवाचकेभ्यः सप्तम्यर्थे हिप्रत्ययो वा । कस्मिन् काले इति त्यदादेरित्यत्वम् । कर्हि । पक्षे दा । कदा । यस्मिन् काले यहि । यदा । तस्मिन् काले तर्हि । तदा । एतस्मिन्काले एतादेशः। एतर्हि ॥ समानेऽह्नि इति सहादरित्यनेन समानस्य सः। समानशब्दात् सप्तम्यन्तस्याहनशब्दस्यार्थे द्यस् निपात्यते । सद्यः॥ पूर्वस्मिन् वत्सरे इति पूर्वतरे वत्सरे इति च सहादरित्यनेन पूर्वपूर्वतरयोः पर इत्यादेशो निपात्यते संवत्सरेऽर्थे । पूर्वपूर्वतरशब्दाभ्यां उत्--आरि--प्रत्ययौ । यस्येत्यलोपः।परुत् । परारि॥अस्मिन् संवत्सरे इति संवत्सरेऽर्थे इदम्शब्दात् समसणप्रत्ययः । इशादेशः। आदिवृद्धिः। षत्वम् । ऐषमः॥परास्मन्नहनीति परशब्दादहनि इत्यर्थे एद्यविप्रत्ययो निपातनात् । परद्यवि ॥ आस्मिन्नहनीति इदम्शब्दाद् द्यप्रत्ययो निपातनादशादेशश्च । अद्य ॥ पूर्वअन्यअन्यतरइतरअपरअधरउभउत्तर इत्यष्टभ्योऽह
| SR No. | 002369 |
| Book Title | Siddhant Chandrika Purvarddham |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsharma Pandit |
| Publisher | Kshemraj Krishnadas |
| Publication Year | 1800 |
| Total Pages | 372 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 12 MB |