________________
१३२
प्रमाणनयतत्वालोकालङ्कारः
उदाहरन्ति -
यथा बभूव भवति भविष्यति सुमेरुरित्यादयो भिन्नकालाः शब्दा भिन्नमेवार्थमभिदधति भिन्नकालशब्दत्वात् तादृक्सिद्धान्यशब्दवदित्यादिः ॥३५॥ अनेन हि तथाविधपरामर्शोत्थेन वचनेन कालादिभेदाद्भिन्नस्यैवार्थस्याभिधायकत्वं शब्दानां व्यञ्जितम् । एतच प्रमाणविरुद्धमिति तद्वचनस्य शब्दनयाभासत्वम् । आदिशब्देन करोति क्रियते कट इत्यादिशब्दनयाभासोदाहरणं सूचितम् ।। ३५ ।।
समभिरूढनयं वर्णयन्ति
पर्यायशब्देषु निरुक्तिभेदेन भिन्नमर्थ समभिरोहन् समभिरूढः ॥ ३६ ॥
शब्दयो हि पर्यायभेदेऽप्यर्थाभेदमभिप्रति समभिरूढस्तु पर्यायभेदे भिन्नानर्थानभिमन्यते, अभेदं त्वर्थगतं पर्यायशब्दानामुपेक्षत इति ।। ३६ ।।
उदाहरन्ति
इन्दनादिन्द्रः शकनाच्छक्रः पूर्दारणात् पुरन्दर इत्यादिषु यथा ॥ ३७ ॥
इत्यादिषु पर्यायशब्देषु यथा निरुक्तिभेदेन भिन्नमर्थ समभिरोहन्नभिप्रायविशेषः समभिरूढस्तथाऽन्येष्वपि
घटकुटकुम्भादिषु
द्रष्टव्यः ।। ३७ ।
एतदाभासमाभाषन्ते
पर्यायध्वनीनामभिधेयनानात्वमेव कक्षीकुर्वाणस्त
दाभासः ॥ ३८ ॥
तदाभासः समभिरूढाभासः ॥ ३८ ॥
