Nyayamanjari

SR No.: 002361
Original Sutra Author: N/A
Author: Jayant Bhatt, Suryanarayan Sharma
Publisher: Chaukhamba Sanskrit Series Office
Publication Year: 1936
Total Pages: 656
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 16 MB

Page 629

न्यायसूत्रोद्धारे
प्रत्यक्षलक्षणानुपपत्तिरसमप्रवचनात् ॥ २० ॥ नात्मनसेाः सन्निकर्षाभावे प्रत्यक्षात्पत्तिः ॥ २१ ॥ दिकदेशकालाकाशेष्वप्येवं प्रसङ्गः ॥ २२ ॥ ज्ञानलिङ्गत्वादात्मनेो नानवरोधः ॥ २३ ॥ तदयौगपद्यलिङ्गत्वाच्च न मनसः ॥ २४ ॥
प्रत्यक्षनिमित्तत्वा सच्चेन्द्रियार्थयोः सन्निकर्षस्य स्वशब्देन वचनम् ॥ २५ ॥ सुप्तव्यासक्तमनसां चेन्द्रियार्थयोः सन्निकर्षनिमित्तत्वात् ॥ २६ ॥ तैश्चापदेशो ज्ञानविशेषाणाम् ॥ २७ ॥
व्याहतत्वादहेतुः ॥ २८ ॥ नार्थविशेषप्राबल्यात् ॥ २६ ॥ प्रत्यक्षमनुमानमेकदेशग्रहणादुपलब्धेः ॥ ३० ॥ न प्रत्यक्षेण यावत्तावदप्युपलम्भात् ॥ ३१ ॥ नचैकदेशेोपलब्धिरवयविसद्भवात् ॥ ३२ ॥ साध्यत्वादवयविनि संदेहः ॥ ३३ ॥ सर्वाग्रहणमवयव्यसिद्धेः ॥ ३४ ॥
धारणाकर्षणोपपत्तेश्च ॥ ३५
सेनावनवद् ग्रहणमिति चेन्नातीन्द्रियत्वादणूनाम् ॥ ३६ ॥ राधापघातसादृश्येभ्यो व्यभिचारादनुमानमप्रमाणम् ॥ ३७ ॥ नैकदेशत्राससादृश्येभ्योऽर्थान्तरभावात् ॥ ३८ ॥
वर्त्तमानाभावः पततः पतितपतितव्यकालोपपत्तेः ॥ ३९ ॥
म्यते । नकाररहितः पाठस्तत्वालोके । २० प्रत्य-त् इति ता० टी० पूर्वपक्षसूत्रमिति परिशुद्धिः । २१ नात्म-त्तिः इति ता० टी० । २२ अख्य सुत्रत्वे प्रमाण नोपलभ्यते इति केचित् स्वालोकः प्रमाणमित्यन्ये २३ ज्ञान-ध इति ता० टी० । २४ अस्य अनवरोध इति वर्तत इति भाष्येण सूत्रत्वं प्रतीयते । २५ सिद्धान्तसूत्रमिति वृत्तिः । २६ इदं सूत्रमिति वार्तिकम् । २७ तैश्वाणामिति ता० टी० । २८ व्याह तुरिति ता० टी० । २९ परिहारसुत्रं नार्थ-त् इति ता० टी० । ३० पूर्वपक्षसूत्रमिति परिशुद्धिः । ३१ तदेतत्सूत्रं वार्तिककारो व्याचष्टे इति ता०टी० । ३२ न चैकदेशोपलब्धिरितिभाष्यमनुभाष्य वार्तिककारो Surag इति तात्पर्यटीकाया अवयविसद्भावादिति न्यायतस्वालोकस्य च दर्शनेन' अवयविसद्भावाद्' इत्येतन्मात्रं सूत्रमवगम्यते । ३३ साध्यत्वादिति यथाश्रुतं सूत्रं गृहीत्वेति ता० टी० । ३४ संशयापाकरणार्थं सूत्रमिति वार्तिकम् । ३५ धार- पूचेति ता०टी० | ३६ आशङ्कात इतरसूत्रमिति ता०टी० । ३७इदं सूत्रमिति वार्तिकम् । ३८ इदं सूत्र. मिति वार्तिकम् । ३९ वर्त्तमानकाल प्रतिषेधार्थं सूत्रमिति वार्तिकम् ।