________________
सप्तमः सर्गः।
२९५ सूचिवा, अन्यथा. तु अनुकूलनेतृत्वमविपरीतस्वामित्वं सर्वसंमतमस्त्येवेति कथं तदभावकयनमिति ध्येयम् ।। ८४ ॥
गुणी गणस्यैष पतिः समुल्लसन् __ रेजेतमां दक्षिणनेतृभावभाक् । भुञ्जन्नसौ खां गुरुदत्तसंपदं
प्राप्तां परेषां कमलां हि नारुणत् ॥ ८५ ॥ एष गुणी गुणवान् , गणस्य पतिर्गच्छेशः समुल्लसन् देदीप्यमानः, दक्षिणनेतृभावभाक् दक्षिणनायकत्वं दधत् रेजेतमामित्यन्वयः । तदेव प्रकटयति-हि यतः कारणात् , असो स्वां गुरुदत्तसंपदं भुञ्जन् गच्छश्रियं भुञ्जन् , परेषां कमलां प्राप्तां सती नाऽरुणत् परश्रियमपि न निषिद्धवान् , स्वीचकारेति दक्षिणत्वं प्रादुश्चकार । यद्वाग्भट:--"दक्षिणश्चान्यचित्तोऽपि यः स्यादविकृतः स्त्रियाम्" इति वचनादक्षिणनायकोऽभूदिति भावार्थः॥ ८५॥
अयं विनेयः प्रतिमेव गौरवी
बभौतमां द्राग् गुरुलक्ष्मिसंक्रमात् । किमत्र चित्रं सुदृशां सुखं दध
द्विम्बेन साम्यं प्रतिबिम्बमेति यत् ? ॥८६॥ अयं विनेयों गुरुलक्ष्मिसंक्रमात् गौरवी प्रतिमेव गुरुमतिरूपमिव, बभौतमामित्यन्वयः । अत्र किं चित्रं यत् प्रतिविम्ब बिम्बेन साम्यं तुलामेति; "बिम्बानुसारि प्रतिबिम्बमेव" इति बालभारतवचनात् । किं० प्रतिबिम्ब, सुदृशां सम्यग्दृशां, सुखं दधत् : पक्षे सुदृशां शोभनचक्षुषां सुखकृदिति ।। ८६ ॥
असौ नवीनो युवराजचन्द्रमा
