________________
२९२ विजयमवस्त्याम् ।
एनं विनेयं युवराजमूर्जितं . दृष्ट्रा प्रहृष्टास्तदमी दमीश्वराः । गच्छस्य गुर्वी दधतां धुरं हि नः
पदावलम्ब्येष बभूव शक्तिमान् ॥ ८३ ॥ एनं विनेयं युवराजं, किं०, अर्जितं बलवन्तं, दृष्ट्वा तदिति तस्माद्धेतोः, अमी दमीश्वरा गुरवो हृष्टा इत्यन्वयः । हेतुमाहयदित्यध्याहार्यम् ; यतः कारणात् , गुर्वी गरीयसी, गच्छस्य धुरं नोऽस्माकं, दधतां एष शक्तिमान युवराजः पदावलम्बी बभूव सारणावारणादिगच्छव्यवसायविधायित्वेन विश्रामस्थानीयोऽभूदिति ॥ ८३ ॥
श्रीमाननूचानपतिः कथं दधौ ___ कलाविलासादनुकूलनेतृताम् ? । गच्छश्रिया संवसताऽमुना हठा
दादायि संपत् परिपन्थिवेश्मतः ॥ ८४ ॥ असौ श्रीमाननूचानपतिः, कलाविलासात् अनुकूलनेततामनुकूलनायकत्वं, कयं दधौ ? अपि तु नाभूदनुकूल इति तदेव स्पष्टयति-स्वगच्छश्रिया सह संवसताऽमुनाऽनूचानपतिना, परिपन्थिवेश्मतो वैरिगृहात् , संपत् हठादलात्कारेण, आदायि पृहीतेति हेतोरनुकूलः कथं भवति ? । यदुक्तम्
“ स्वस्वीभिरेव सन्तुष्टः परस्त्रीभ्यः पराङ्मुखः ।
शास्त्रेषु गीयते पाझैरनुकूलः स नायकः " ॥ १ ॥ वाग्भटालङ्कारेऽपि-" नीलीरागोऽनुकूलः स्यादनन्यरमणीरतः" इति लक्षणोऽनुकूल उच्यते, अयं तु तल्लक्षणविलक्षण इति; अत्रानुकूलनेतृताभावशब्दश्लेषेण परवादिसंपद्ग्रहणशक्तिः
