________________
२३६
विजयाशस्त्याम् ।
सूचनं यस्याः सा, इतीति किं, अयं मुनिः, मदन कामोत्सवाय भविता भविष्यति; स्त्रीपक्षे कामः कन्दर्पस्तस्योत्सवः, पक्षे काम प्रकामं उत्सवस्तस्मै ॥ १४ ॥ भाव्येष शिष्यवृषभः परवादिवंश
ध्वंसाजयावह इहति निवेदकः किम्।। अस्याऽमिलत् प्रविशतः पुरगोपुरान्त___ मूर्तोऽद्भुतो रस इव हिरदोऽतितुङ्गः ? ॥१५॥
अस्य मुनेः, पुरगोपुरान्तनगरप्रतोलीमध्ये, प्रविशतः प्रवेशं कुर्वतः, अतितुङ्गो द्विरदो गजः, अमिलदित्यन्वयः । इवोलेक्ष्यते-मृर्तो मूर्तिमान् , अद्भुताख्यः पञ्चमरस इव साक्षाद् मिलितः, किमित्याशङ्कायां, गजो निवेदक इव, किमित्याह-एष शिष्यवृषभः शिष्यमुख्यः, परवादिवंशध्वंसात् कुवादिवंशोन्मूलनात् , इह जगति, जयावहो भावोति ॥ १५ ॥
स्कन्धाधिरूढपुरुषः पुरुषः पुरान्त__ रस्यामिलत् प्रविशतः पुरतः प्रतोल्याम् । प्रौढप्रभुत्वपदवी न दवीयसी स्याद्
महीक्षणात् प्रविशतामिति सूचनोत्कः॥१६॥ अस्य प्रतोल्यां प्रविशतः सतः, पुरतोऽग्रतः, पुरान्तनगरमध्ये, पुरुषोऽमिलदित्यन्वयः। कीदृशः, स्कन्धाधिरूढपुरुषःस्कन्धेऽधिरूढः पुरुषोबालरूपो यस्य सः, पुरुषारूढो हि पुमानतिश्रेष्ठः, यदुक्तं शकुनशास्त्रे-"प्रस्थाने वा प्रवेशे वा नराख्ढो नरो वरः" इति। पुरुषः कीदृशः, इति सूचने उत्क उत्सुकः, इतीति किं, मद्वीक्षणात् प्रविशतां पुरुषाणां, प्रौढप्रभुत्वपदवी दवीयसी दूरतरा, न स्यात् आसन्नैव स्यादिति तत्त्वम् ॥ १६ ॥
