________________
द्वितीयः सर्गः ।
८३
रागिणि वा । पञ्च श्वेतपीतरक्तनीलश्यामला वर्णा यस्य स चासौ मोत्फुल्लः स्मेरवासौ पुष्पप्रकरः कुसुमस्तोमश्चेति कर्मधारयः स पञ्चवर्णप्रोत्फुल्लपुष्पप्रकरः, विरेजे राजति स्मेति । दृष्टान्तमाहइव यथा, सुरवर्त्मनि गगने, सोमारसौम्यासितशुक्रसूरितारादिराजी, तत्र सोमः शशी, आरो मङ्गलः, सौम्यो बुधः, असितः शनिः शुक्रो भृगुः, मूरिराचार्यस्तेनेहाचार्योऽधिकाराद् बृहस्पतिः । यदाहुज्र्ज्योतिर्विदः- “मासं रविबुधशुक्राः सार्द्धं भौमत्रयोदशाचार्यः” इत्याद्युक्तेः सूरिर्गुरुस्ते च, अपरेऽपि च तारादयश्चेति द्वन्द्वस्तेन तेषां सोमारसौम्यासितशुक्रमूरितारादीनां राजी श्रेणी राजत इति ।। ४८ ।।
"
संमानदानं वरगीतगानं सद्वन्दिघोषः पुरलोकपोषः । इत्युत्सवैस्तस्य गृहं बभौ तत्
प्रमोदराजः- किमु राजधानी ? ॥ ४९ ॥
संमानः सत्क्रियाविशेषस्तत्करणं संमानदानं पुनर्वरगीतगानं धवलादिप्रदानं सधवस्त्रीभिरिति शेषः । पुनः, सद्वन्दिघोषो भट्टब्राह्मणाद्याशीर्वादरूपः । पुनः, पुरलोकपोषः पुरलोकानां नगरजनानां भोज्यादिना पोषणं पोषः इति व्यावर्णितैरुत्सवैः तस्य कमाख्यस्य श्रेष्ठिनस्तदा तद् गृहं, बभौ शुशुभे । प्रमोदजः हर्षभूपतेः किं राजधानी स्कन्धावारः मुख्यं निवासस्थानमिति तात्पर्यम् ॥ ४९ ॥
माता च वप्ता च सुतेन तेन गिरामगम्यां मुदमन्वभूताम् ।
पुलोमपुत्री च पुरन्दरभ
