SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 121
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ संस्कृत व्याकरण-शास्त्र का इतिहास (ग) अपरे तु वावृतु वरणे इति परस्मिन् वाग्रहणं संबध्य धातुमेकार्थमनेकाचं मन्यन्ते वावृतु वरणे इति वावृत्यते । ततो वावृत्यमाना सा रामशाला न्यविक्षतेति । पृष्ठ ६३ ॥ क्षीरस्वामी क्षीरतरङ्गिणी ४।४६ में लिखता है 'वावतु वरणे । वावत्यते। ततो वावत्यमाना सा रामशालामविक्षतेति भट्टिः (४।२८)। यहां निश्चय ही मैत्रेय अपरे पद से क्षीरस्वामी का ही निर्देश करता है। (घ) प्रीतिचलनयोरित्येके । पृष्ठ १०३ । __क्षीरतरङ्गिणी का मुद्रित पाठ 'स्मृ प्रोतिबलनयोः । बलनं जीवनम् (पृष्ठ २२८) है, तथापि क्षीरस्वामी का स्वपाठ प्रीतिचलनयोः चलनं जीवनम् ही था, यह माधवीया धातुवृत्ति पृष्ठ ३१८ के निम्न पाठ से व्यक्त है 'प्रीतिचलनयोरित्यन्ये । चलनं जीवनमिति स्वामी।' १५ (ङ) प्वादयस्त्वागणान्ताः । तेषामपि समाप्त्यर्थमत्र वृत्करणमित्येके । पृष्ठ १२७॥ यह संकेत भी क्षीरतरङ्गिणी ६३३ के 'वृत् -स्वादयः प्वादयश्च वर्तिताः' पाठ को ओर है। (च) भासार्था इत्येके भासार्था दीप्त्यर्थाः । पृष्ठ १४४ । यद्यपि सम्प्रति क्षीरतरङ्गिणी १०।१९७ में भासार्था दीप्त्यर्थाः पाठ नहीं मिलता, पुनरपि सायण के काल में यह पाठ क्षीरतरङ्गिणो में विद्यमान था। सायण लिखता है 'तथा च क्षीरस्वामी-भासा दीप्तिरर्थो येषां ते भासार्थाः इति । धातुवृत्ति पृष्ठ ३६३ ॥ (छ) पुरुषकार कृष्ण लीलाशुक मुनि लिखता है तथा च मैत्रेयरक्षितः स्वादिगणे 'तृप प्रोणने' इत्यस्यानन्तरं पठ्यमानं 'छन्दसि' इत्येतद् व्याचक्षाणः छन्दसीत्यागणपरिसमाप्तेरधिक्रियते इति क्षीरस्वामिवद् उक्त्वा ..."। पुरुषकार पृष्ठ २१ ।
SR No.002283
Book TitleSanskrit Vyakaran Shastra ka Itihas 02
Original Sutra AuthorN/A
AuthorYudhishthir Mimansak
PublisherYudhishthir Mimansak
Publication Year1985
Total Pages522
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size8 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy