SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 202
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ पाणिनीय अष्टाध्यायी में स्मृत आचार्य १६५ के तक्षशास्त्र का है ।' ६. लोकायत - शास्त्र - गणपति शास्त्री ने अर्थशास्त्र की किसी प्राचीन टीका के अनुसार अपनी व्याख्या में लिखा है - लोकायतं न्यायशास्त्र, ब्रह्मगायं प्रणीतम् । भाग १, पृष्ठ २७ । ७. देवर्षि चरित - महाभारत शान्तिपर्व २१० २१ में गार्ग्य को ५ देवर्षिचरित का कर्ता कहा है ।" ८. साम-तन्त्र — पं० सामव्रत सामश्रमी ने अक्षरतन्त्र की भूमिका में गाय को सामतन्त्रका प्रवक्ता लिखा है । किसो हरदत्तविरचित सर्वानुक्रमणी में सामतन्त्र को प्रदवजि प्रोक्त कहा है । 3 1 १० इन में निरुक्त, सामपदपाठ निश्चय ही वैयाकरण गार्ग्य कृत है, शेष ग्रन्थों के विषय में हम निश्चित रूप से नहीं कह सकते । । ४ – गालव (३१०० वि० पू० ) पाणिनि ने अष्टाध्यायी में गालव का उल्लेख चार स्थानों में किया है। पुरुषोत्तमदेव ने भाषावृत्ति ६ । १।७७ में गालव का व्याक - १५ रण सवन्धी एक मत उद्धृत किया है। इनसे विस्पष्ट है कि गालव ने कोई व्याकरणशास्त्र रचा था । परिचय गालव का कुछ भी परिचय हमें प्राप्त नहीं होता । यदि गालव शब्द अन्य वैयाकरण नामों के सदृश तद्धितप्रत्ययान्त हो तो इसके २० १. वेदार्थावगमनस्य बहुविद्यान्तराश्रयत्वात् तक्षशास्त्रे गार्ग्यागस्त्यादिभिरङ्गुलिसंख्योक्त' रथपरिमाणश्लोक मुदाहरन्ति – प्रथापि । मैसूर संस्क० पृष्ठ९६ । २. देवर्षिचरितं गार्ग्यः । चित्रशाला प्रेस पूना । .. ३. पूर्व पृष्ठ ७४ । तथा इसी ग्रन्थ का दूसरा भाग अ० २८ । ४. इको ह्रस्वोऽङयो गालवस्य । अष्टा० ६ | ३ | ६१ ॥ तृतीयादिषु भाषित- २५ पुस्कं पु ंवद् गालवस्य । अष्टा० ७ | १ |७४ | | अड गार्ग्यगालवयोः अष्टा० ७|३| && ॥ नोदात्तस्वरितोदयमगार्ग्यकाश्यपगालवानाम् । श्रष्टा ८२४५६७ ॥ ५. इकां यभिर्व्यवधानंव्याडिगालवयोरिति वक्तव्यम् । दधियत्र, दध्यत्र; मधुवत्र, मध्वत्र ।
SR No.002282
Book TitleSanskrit Vyakaran Shastra ka Itihas 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorYudhishthir Mimansak
PublisherYudhishthir Mimansak
Publication Year1985
Total Pages770
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy