________________
(६७)
तृतीयः काण्डः
wwwwwwwwwwwwwwwwwwwww त्रिकूटं सिन्धुलवणे, विकूटस्तु सुवेलके । त्रिपुटौ तोरसातीनी, त्रिपुटा त्रिवृदोषधौ ॥१५॥ सूक्ष्मैलायां मल्लिकायां, द्रोहाटो मृगलुब्धके । चतुष्पड़ी प्रभेदे च, बिडालवतिकेऽपि च ॥१५२।। धाराटश्चातफेडचे च, निर्दटो निष्प्रयोजने ।
निर्दपेऽन्यदोषे रते निष्कुटो गृहवाटिका ।।१५३॥ श्वेतगृहगोधा । शिक्यं काचस्तस्यभित् । अनयोः पुंक्लीबः । ईश्वरः शम्भुः ॥१५०।। त्रिकूटं सिन्धुलवणे (लक्षणे) । त्रीणि कूटान्यस्य विकूटम् । सिन्धुलवणम् समुद्रलवणं । त्रिकूटस्तु सुवेलके । सुवेलक: पर्वतविशेषः । तत्र यथा-दुर्गं त्रिकूट: परिखा समुद्रः । त्रिपुटौ तीरसातीनों । त्रीणि पुटान्यस्य त्रिपुटः । तीरं कूलम् । सातीनः कलायाख्यो धान्यविशेषो मालवप्रसिद्धः । त्रिपुटा त्रिवृदोषधौ ॥१५१।। सूक्ष्मैलायां मल्लिकायाम् । सूक्ष्मला गन्धद्रव्यभेदः । मल्लिका विचकिलः । द्रोहाटो मृगलुब्धके । चतुष्पदीप्रभेदे च बिडालनतिकेऽपि च । द्रोहेण अटति द्रोहाटः । द्रुह्यति बा । "कपाट विराट" (उ०१४८) इति साधुः । चतुष्पदीप्रभेदे यथा- द्रोहाटपाठकोऽप्येष लभते न बराट कम् । अत्र वाच्यलिङ्गः । बिडालनतिको दाम्भिकः ॥१५२॥ धाराटश्चातकेश्वे च । धारा धाराभिर्वा अटति धाराटः । द्वयोर्यथा-धाराटश्चाटुलस्पट: । निर्दटो निष्प्रयोजने। निर्दयेऽन्यदोषे रते। निर्दत्ते निट: । "कपटकीकटादयः" (उ० १४४) इति साधुः । वाच्यलिङ्गः त्रिष्वपि यथा-वेष्ट: कस्यापि निर्दटः । निष्कुटो गृहवाटिका ! केदारक: कपाटश्च । निर्गतः कूटात् मन्दिराद, निष्कुटति वा निष्कुदः । गृह