________________
(३१८) अनेकार्थसंग्रहः सटोकः :: द्वितीयो विभागः 'कर्कटकोऽहौ विल्वे च कनोनिकाऽक्षितारिका । स्याकनिष्ठाङ्गुलिरपि काकरूको दिगम्बरे ॥६॥ उल्के स्त्रीजिते दम्भे भीरुके निर्धनेऽपि च । कुरवकः शोणाम्लानोऽरुणा पीता च झिटिका ॥७॥ कुकवाकुस्ताम्रचूडे मयूरककलासयोः। कोशातकः कचे कोशातकी ज्योत्स्नी पटोलिका ॥८॥ घोषकोऽथ कौलेयकः सारमेयकुलीनयोः ।
कौक्कुटिको दाम्भिके स्याददूरेरितलोचने ॥९॥ सोऽर्जकवृक्षः । कारवेल्लकः शाकभेदः ॥५॥ कर्कटकोऽहौ बिल्वे च । कर्केः सौत्रादित्यवोत्यटे कर्कटः । तस्य तुल्यः कर्कट कः । कनीनिकाऽक्षितारिका । स्यात् कनिष्ठांगुलिरपि । कनति कनोनिका । कनेरोतकः । अक्षितारकायां यथा-किंचिल्लक्ष्यकनीनिकेव नयने नासाप्रतः स्थास्नुनी । काकरूको दिगम्बरे । उलके स्त्रीजिते दम्भे भीरुके निर्धनेऽपि च । ककते काकरूकः । शम्बूकेति साधुः । भीरुकनिर्धनयोर्वाच्यलिङ्गः । षट्स्वपि यथाकिं वात्र निन्दन्ति न काकरूकम् ॥६॥ कुरवकः शोणाम्लानोऽरुणा पीता च झिंटिका । कुत्सितो वोऽस्मात् कुरवकः । कुत्सितं रौति वा। कुरु रुटिरंटिभ्य इत्यकः । शोणाम्लानो वृक्षस्तत्र यथा-कुरुचककुचाघातकोडा सुखे न वियुज्यसे । अरुणा पोता चेति अरुणझिटिका पीतझिंटिका चेत्यर्थः ॥७॥ कृकवाकुस्ताम्रचूडे मयूरककलासयोः । कृकमव्यक्तं वक्ति कृकवाकुः । कृकस्थूराद्वचः कचेति (उ.७२८) णिडुः । पुंसि । ताम्रचूडे यथा-रुतमथ कृकवाकोस्तारमाकर्ण्य काले । कोशातकः कचे। कोशमतति कोशातकः । कोशातकी ज्योत्स्नी पटोलिका । घोषकः । गौरादित्वाङ्डीः । ज्योत्स्नी पटोलिके वल्यौ । घोकोऽपामार्गः । पटोलिकायां यथाकोशातको पुष्पगुलुंछकान्तिभिर्मुखैर्विनिद्रोज्ज्वलवाण चक्षुषः ॥८॥ अथ कौलेयकः सारमेयकुलीनयोः। कुले भवः कौलेयेकः। कुल कुक्षि
