________________
(७४)
अनेकार्थसंग्रह कोषः सटीकः
प्रकाण्डे लगुडे कोणे चतुर्थोपायगर्वयोः । नाडी कुहनचर्यायां घटिकागण्डदूर्वयोः ॥११६ ॥ नाले गुणान्तरे* स्नायो नीडं स्थाने खगालये । पण्डः षण्ढे पण्डाबद्धौ पाण्डःकुन्तीपतौ सिते॥१२०॥
कर्कानुचरे मथि । प्रकाण्डे लगुडे कोणे चतुर्थोपायगर्वयोः । दण्डयतेऽनेन दण्डनं वा दण्डः 1. दमेर्वा “पञ्चमाडः" चतुर्दशस्वर्थेषु । सैये दमे लगुडे मथि चतुर्थोपाये च पुंक्लीवः । शेषेषु पुंसि । सै ये यथा-प्रचण्र्दण्डनायो । दमे दमने यथा-दण्डं दम्येषु कुर्वते । र मे यथा-दण्डेन दण्डितं विश्वम् । मानभेदश्च दुष्करः । तत्र यथा-अष्टदण्ड ( पृथुः पन्थाः)। व्यूहमेदे यथादण्डप्यूहेन तं मार्ग यायात्तु शकटेन वो । ग्रहभेदो ज्योतिः शास्त्रप्रसिद्धः । अश्वे यथा-भृशमपि शततुण्डिमण्डितं जात्यदण्डैः। अर्कानुचरे यथा-माठरः । पि.लो दण्डचण्डांशोः पारिपा श्वकाः। मथि मन्थाने यथा-अधिर्मन्दरदण्डेन ममन्थे देवदानेवैः ॥११८॥ प्रकाण्ड तरुस्कन्धस्य अधोभागो नालं वा । नाले यथा-उद्दण्डैः . पुण्डरीकैः । लगुडे यथा-यमोऽपि विलिखन् भूमि दण्डेनास्तमित त्विषा। कोणे वादनोपकरणे यथा-दण्डाहतो दुन्दुभिः । चतुर्योपाये यथा-दण्डसाध्योऽधुना रिपुः । गर्ने यथा-खण्डितोद्दण्डयोधाः । नाडी कुहनचर्यायां घटिकागण्डदूर्वयोः । नाले गुणान्तरे स्नायौ । नडिः सौत्रः नडति नाडि: "कमि चमि” इति बहुवचनात् णित् इ: ड्या नाडी “नडेर्णित्” (उ० १७२) इति ईप्रत्यये ईकारान्तोऽपि । षट्सु अर्थेषु । कुहनचर्या दम्भचर्या । घटिका * मु. मू. व्रणान्तरे। . . .......
