________________
द्वितीयः काण्डः
जडो मूर्खे हिमाघाते जड़ा स्याच्छुकशिम्बिका । ताडोऽद्रो ताड़ने घोषे मुष्टिमेयतृणादिके ॥११७॥ ताडी ताली दलतरौ दण्डः सैन्ये दमे यमे । मानव्यूहग्रहभेदेष्वश्वऽर्कानुचरे मथि ॥११८॥ दन्तचूडा प्रकोष्ठे । वलभ्यां यथा-क्रीडन्ति चूडासु निकेतना: नाम् । चोडः कञ्चकदेशयोः । चुलिः सौत्रः । चुल्यते चूलः • डलयोरक्ये चोडः। कञ्चके यथा-प्राणप्रियश्चोलकः । देशे यथा
येषां चौर्यरतोत्सवैकसुहृदां चोडाङ्गनाभिः पुरा, कर्तु कौतुककर्णपूरमपि नच्छिन्नः प्रवालोद्गमः ॥ ११६॥ जडो मूर्खे हिमाघाते। जलघाये डलयोक्यात् । जडति जडः । मूर्ख यथा-शतकृत्वोप्यधीयाना हि न विद्मो जडा च यम् । हिमाध्राते यथा-उत्कम्पो कर्पटार्द्ध परिजर्रात जडे छिद्रिणि च्छिन्ननिद्रो, वाते वाति प्रकामं हिमकणिनि कणन् कोणतः कोणमेति । मूकेऽपि यथाजडानप्यनुलोमार्थान् प्रवाचः कृतिनां गिरः । जडा स्याच्छकशिम्बिका । शूकशिम्बिका कपिकच्छ्रः । ताडो द्रौ ताडने घोषे मुष्टिमेयतृणादिके । ताडयते ताडनं वा ताडः । द्रौ वृक्षे यथानान्यस्य नात्मनः छायां कुरुते ताडपादपः । ऋफिडादित्वाल्लत्वे ताल इत्यपि । यथा सप्ततालानयं भित्त्वा वालिप्रहरणीकृतान् । ताडने यथा-स्वश्चितपक्ष्मकपाटं मयनद्वारं स्वरूपताडेन । उद्घाटय मे प्रविष्टा देहगृहं सा हृदयचौरी । घोषो ध्वनिः ॥११७॥ --. ताडी ताली दलतरौ " गौरादित्वात् " छी: दलप्रधानस्तरुः दलतरुः, तालीनामा दलतरुः ताली दलतरुः । तत्र यथा-प्राप तालीवनश्याममुपकप्ठं महोदधेः । ताडिरिति इदन्तोऽपि । यथाकर्णे ताडिदलम् । दण्ढः सैन्ये दमे यमे। मानव्यूहग्रहभेदेष्वश्वेऽ
