________________
(३०८)
अनेकार्थसंग्रह सटीकः
वंशः सङ्घऽन्वये वेणौ पृष्ठाद्यवयवेऽपि च ॥ वेशो वेश्यागृहे गेहे, नेपथ्ये च शशः पशौ ॥५४१॥ बोले लोध्र नृभेदे च, स्पशो हेरिकयुद्धयोः ॥
स्पर्शी वर्गाक्षरे दाने, स्पर्शने स्पर्शके रुजि ॥५४२।। भवत्येव हि कुत्रापि यागे सदक्षिणा वशा। विघातायैव सा बुद्धिमूर्खस्याजवशा यथेत्यादौ वन्ध्यत्वोपचारात् गोरन्यत्रापि। हस्तिन्यां यथा-वशास्पर्शसुखास्वादप्रसारितः करः करी । दुहिता पुत्री तत्र यथा-वशाभिरपि वश्याभिः क्रियते पितुरुन्नतिः। वेश्यायामपि मंखः। यथा-सायं वशावेश्मसु दीपवत्सु स्वास्तीतिल्पेषु ससौरभेषु । साकूतसंगीतकसंकुलेषु संचेरिरे कामिजनाः प्रहर्षेः ।।५४०॥ वंश: संधेऽन्वये वेणौ पृष्ठाद्यवयवेऽपि च। वमति वंशः। “पादावमि" (उ० ५२७) इति शः। सङ्घ समूहेऽन्वये वेणौ च यथा-स राजवंशो विजितारिवंशो वंशोत्थमुक्तोंऽभितदामभूषः। पृष्ठावयवे यथा - वंशनाड़ीमतिक्रम्य त्रिसन्धित्रिकमुच्यते । आदिशब्दात् खड्गाद्यवयवेऽपि । यथासवंशवृत्तं सहजं च तैक्ष्ण्यं तेजोऽसहत्वं सततं परस्य । तुल्यस्त्वया भूमिप चन्द्रहासो निस्त्रिंशता तु व्यतिरिच्यतेऽस्य । वेशो वेश्यागृहे गेहे नेपथ्ये च । विशन्ति-अस्मिन् अनेन वा वेशः। वेश्यागृहे यथा-वेशवाटे भ्रमज जूटटङ्कोट्टङ्कितपट्टिकः। वाचाटष्टिट्टिभाकारो विटचेष्टैर्विचेष्टते। गेहे सामान्यगृहे यथा-वेशप्रवेशोऽशोभिमुखेन शुक्रे(के)। नेपथ्ये यथा-स एव वेशः परिणेतुरिष्टं भावान्तरं तस्य विभोः प्रपेदे। मूर्द्धन्योपान्त्यमप्यमुं केचिदाहुः। शशः पशौ। बोले लोधे नभेदे च । शशति शशः। पशौ यथा-उद्या(द्य)न्तमुद्धृद्रुितमनोकहजालमध्यादन्यः शशं गुणमनल्पमवन्नवाप ॥५४१।। बोलो गन्धरसः।
