________________
द्वितोयः काण्डः
(२४५)
पारं प्रान्ते परतटे, पारी पूरपरागयोः ॥ पात्र्यां कर्करिकायां च, पादबंधे च हस्तिनः ॥४२६।। पात्रं तु कूलयोर्मध्ये, पणे नृपतिमन्त्रिणि ॥ योग्यभाजनयोर्यज्ञभाडे नाट्यानकर्तरि ॥४२७॥
द्युतिम् । छदे पर्णे यथा-पत्रं पुष्पं फलं तोयं यो मे भक्त्या प्रयच्छति । छुरी कृपाणिका तत्र यथा-जैत्रं पत्रं नर्तयत्यत्र वीरः । विवक्षितप्रतिज्ञाक्षराधारे भूर्जादावपि दृश्यते यथा-दत्ते पत्रं कुवलयततेरायतं चक्षुरस्याः ॥४२५।। पारं प्रान्ते परतटे । पारयति पारम् । पुंक्लीबः । द्वयोर्यथा-प्राप्तुं पारमपारस्य पारावारस्य पार्यते । स्त्रीणां प्रकृतिवक्राणां दुश्चरित्रस्य नो पुनः । पारी पूरपरागयोः । पात्र्यां कर्करिकायां च पादबन्धे च हस्तिनः । गौरादित्वाद् डीः । पूरपरागयोर्यथा- कर्पूरपारी परिधूसराङ्गः । पात्र्यां यथा- प्रीत्या नियुक्तान् लिहती: स्तनन्धयान् विगृह्य पारीमुभयेन जानुनोः । कर्करिका गलन्तिका । तत्र यथा-इह हि कनकपारी शीधु गन्धैकबन्धुः । हस्तिनः पादबन्धे यथा-अपारपारी परिरुद्धगात्रः। पात्रं तु कूलयोमध्ये पर्णे नृपतिमन्त्रिणि । योग्यभाजनयोर्यज्ञभाण्डे नाटयानुकतरि। पाति पात्रम्। त्रट (उ० ४४६) इति त्रट । पीयतेऽनेन वा । निदाव् ५।२।८८ इति त्रट् । पत्रमेव वा पात्रम् । प्रज्ञाद्यण् । सप्तस्वर्थेषु । कूलमध्ये भाजने च त्रिलिङ्गः । अन्यत्र क्लीबे । कूलयोर्मध्ये यथा सत्पात्रोपचिताऽपि जाड्यमतुलं धत्ते कथं सा नदी । पर्णे यथा-पाौरेव भवेत्तरोरपि यतश्छायापि निश्छिद्रकैः । नृपतिमन्त्रिाणि यथापाये स्थिता नरपतेरिह राज्यचिन्ता । योग्ये यथा-पात्राऽपात्र