________________
(२४०)
अनेकार्थसंग्रहः सटोकः
तारं रूप्ये तारा बुद्धदेव्यां सुरगुरुस्त्रियाम् । सुग्रीवपत्न्यां ताम्र तु, शुल्वे शुल्वनिभेऽपि च ॥४१७।। तीव्र कटूष्णात्यर्थेषु, तीवा तु कटुरोहिणी ।
गण्डदूर्वा सुरी तीरो, वङ्गे तीरं पुनस्तटे ॥४१८॥ शुद्धावुचनादे नक्षत्रनेत्रमध्ययोः। तारयति तारः। नक्षत्रनेत्रमध्ययोः स्त्रीपुंसः। गौडस्तु मुक्ताशुद्धौ पुमांस्तारो ननारूक्षादिमध्ययोरित्याह । निर्मलमौक्तिके यथा - दूष्यैरिव क्षितिभृतां द्विरदैरुदारतारावलीविरचनैर्व्यरुचन्निवासाः। मुक्ताशुद्धौ यथारणच्चरणभूषणस्तरलतारहारच्छदः । उच्चनादे यथा-रुतमथ कृकवाकोस्तारमाकर्ण्य काले । नक्षत्रे यथा-एष चन्द्रसुखि (मुखि)योगतारया युज्यते तरलबिम्बया शशी । नेत्रमध्ये यथा अधिकविकसदन्तविस्मयस्मेरतारैः । उद्भटेऽपि मंखः। तत्र वाच्यलिङ्गः। यथा-तारप्रहारशकलीकृतगात्रयष्टिः ॥४१६॥ तारं रूप्ये । यथा- भस्त्राभूषास्य जुषस्तारक्रियया विलुप्ततारस्य । तारा बुद्धदेव्यां सुरगुरुस्त्रियाम् । सुग्रीवपत्न्याम्। बुद्धदेव्यां यथातारादेवी दिशतु कुशलं कल्पवल्लीव भावः । सुरगुरुस्त्रियां यथाजहार चन्द्रमास्ताराम । सुग्रीवपत्न्यां यथा-असौ मरुच्चुम्बितचारुकेशरः प्रसन्नताराधिपमण्डलाग्रणीः। वियुक्तरामातुरदृष्टिदीक्षितो वसन्तकालो हनुमानिवागतः । तानं तु शुल्वे शुल्वनिभेऽपि च । ताम्यति ताम्रम् । वि जि-इति रो दीर्घत्वं च । शुल्वे यथा-ताम्रमम्लेन शुद्धयति । शुल्वनिभोऽरुणः । तत्र वाच्यलिङ्गः। यथा-उदेति सविता ताम्रस्ताम्र एवास्तमेति च ॥४१७।। तीवं कटूष्णात्यर्थेषु । तीवति तीव्रम् । खुर क्षुर (उ० ३९६) इति साधुः । वाच्यलिङ्गः। कटौ यथा-तीव्र
