________________
(२१४)
अनेकार्थसंग्रहः सटीकः
रम्या रात्रावथ रथ्यो रथांशे रथयोढरि । रथ्या तु रथसङ्घाते प्रतोल्यां पथि चत्वरे ॥३६९॥ रूप्यमाहतहेमादौ, रजते रूपवत्यपि ।
लयस्तूर्यत्रयोसाम्ये, संश्लेषणविलासयोः ॥३७०।। (दुःखी)। प्रवीणे यथा-सेवां कुर्वन्ति शम्भोर्भवमरुतरुणे योग्यताधानहेतोः । योग्यमृद्धयाह्वयौषधे । ऋद्ध्याह्वयम् ऋद्धिनाम माङ्गल्यमौषधम् । योग्यायोषित्यभ्यासे । अर्कयोषिति यथायोग्या न भानोरपरस्य भोग्या । अभ्यासे यथा-इतरः प्रणिधानयोग्यया मरुतः पञ्चशरीरगोचरान् । रम्यश्चम्पकहृद्ययोः । रमयति रम्यः। भव्यगेय ५ । १।७। इति कर्तरि साधुः । चम्पको वृक्षभेदः । हृद्ये वाच्यलिङ्गः । तत्र यथा-रम्याश्चन्द्रमरीचयः कुसुमिता रम्या वनान्तस्थलो ।।३६८।। रम्या रात्रौ । यथारम्या सुरम्या रमणी नराणाम् । अथ रथ्यो रथांशे रथवोढरि । रथस्यायमवयवो वोढा वा रथ्यः । रथात्सादेश्च वोढङ्गे। ६ । ३ । १७५ इति यः । वाच्यलिङ्गः। रथांशे यथा-रथ्यं हि चक्रं न कुलालयोग्यम् । रथवोढरि यथा-सूर्यस्य रथ्याः परितः स्फुरन्त्या। रथ्या तु रथसङ्घाते प्रतोल्यां पथि चत्वरे । रथानां समूहो रथ्या। पाशादेश्च ल्यः । ६ । २ । २५ । इति ल्यः । रथाय हिता वा। प्राण्यङ्गरथ ७ । १ । ३७ इति यः । रथसङ्घाते यथा-अश्वीयरथ्या गजता. कुलेऽस्मिन् । प्रतोल्यां पथि चत्वरे च यथा-बलोमि भिस्तत्क्षणहीयमानरथ्या भुजाया वलयरिवास्याः ।।३६९।। रूप्यमाहतहेमादौ रजते रूपवत्यपि । आहतं प्रशस्तं वा रूपमस्यास्ति रूप्यम् । रूपात्प्रशस्ताहतात् । ७ । २ । ५४ । इति यः । रूपवति वाच्यलिङ्गः । दीनाराद्यर्थ
