________________
(१७८)
अनेकार्थसंग्रहः सटोकः
-
-
व्यापके शङ्करे नित्ये, शम्भुब्रह्माहतोः शिवे ।
शुभो योगे शुभं *भद्रे, स्तम्भः स्थूणाङ्गजाड्ययोः ।।३०७।। व्याजे पुंक्लीबः । सदृशे यथा-मुक्ताभानुकपालशुक्तिषु जटावल्लीषु मल्लीनिभाः। व्याजे यथा-कालकूटस्त्वया चक्रे कालकूटनिभात्प्रभो। रंभो वैणवदण्डके। रमतेऽनेन रंभः। गृहरमि (उ० ३२७) इति भः । रभते वा। यथा-अमुष्य सन्तापमुखामहिम्ना तृष्णाप्रशाम्येद्रजसा सहैव । श्रीमन्महाहंसनिषेवितत्वाददः सरोम्भो न रोचते मे । अत्र सरो रेफसाहितांम्भो (सहिताम्भो) मह्यं रोचते रंभ इत्यर्थः। अदः दकाररहितः । दंभस्तु न रोचते-इत्यर्थः। रंभा त्रिदशभामिन्यां कदल्यां च । द्वयोर्यथा – रंभारंभादलाय॑जतुविरहतां (प्र० विहरतां)हारदानेन हाराः । विभुः प्रभौ व्यापके शङ्करे नित्ये। विभवति विभुः । शंसं स्वयं विप्राद् भुवो डुः । ५-२-८४ । इति डित् उ: । शंकरे पुंसि । शेषेषु वाच्यलिङ्गः ॥३०६॥ प्रभौ व्यापके नित्ये च यथा-अप्यनारम्भमाणस्य विभोरुत्पादिताः पदैः । व्रजन्ति गुणतामर्थाः। शब्दा इव विहायसः । शंकरे यथा-कमपरमवशनं न विप्रकुर्युविभुमपि तं यदमी स्पृशन्ति भावाः । शम्भुब्रह्माहतोः शिवे । शं सुखं तत्र भवति शुंभुः । शंसं स्वयम् ५-२-८४ । इति डुः । पुंसि । ब्रह्मणि शिवे च यथा-त्रैलोक्यनगरारंभमूलस्तंभाय शंभवे । अर्हति जिने यथा-शंभुः सप्तपदार्थभङ्गि*मु० मू० शुभं भद्रे शुभा कान्तीच्छयोर्मता ॥ स्तम्भोऽङ्गजाड्ये स्थूणायां सभा द्यतसमहयोः । गोष्टयां सभ्येषु शालायां स्वभूर्विष्णौ विद्यावपि ॥ स्तेभ: स्यात्सामविच्छेदे हेलने स्थम्भनेपि च । आमोऽपक्वे रोगभेदे रोगे चेमसमिद्भिदि ॥ कामे वसन्ते काष्ठे स्यादुमो नगरघट्टयोः ।।
उमा० ।
