________________
द्वितीयः काण्डः
वृद्धः प्राज्ञे स्थविरे च, वृद्ध श लेयरूढयोः ॥ वृद्धिः कलान्तरे हष, वद्ध ने भेषजान्तरे ॥२४७॥ श्रद्धास्तिक्येऽभिलाषेच श्राद्ध श्रद्धासमन्विते ॥ हव्यकव्यविधाने च, शुद्धः केवलपूतयोः॥ २४८॥ ल्पयामास वन्यामेवास्य संविधाम् । विधिब्रह्मविधानयोः । विधिवाक्ये च देवे च प्रकारे कालकल्पयोः । विधत् विधाने । विधति सृजति विधिः । “नाम्युपान्त्य " ( उ० ६०९ ) इति किदिः । विधानं विधीयतेऽनेन वा विधिः । उपसर्गादः कि: ५।३१८७॥ पुसि । ब्रह्मणि यथा - गायन्नपि श्रुतिसुखं विधिरेव यत्र भृङ्गः स कोऽपि धरणीधरनाभिपद्मः । विधाने यथा-अस्याः सर्गविधौ प्रजापतिरभूच्चन्द्रोऽनुकान्तिप्रदः ॥२४५॥ विधिवाक्ये विधायके वाक्ये यथा-विधिप्रयुक्तां प्रतिगृह्य सक्रियाम् । देवे शुभाशुभकर्मणि यथा-विधिना कृतम वैशसम् । प्रकारे यथानवनवविधिप्राज्योज्यैद्धिजे न हि भुज्यते । काले यथा – हतविधिललितानां ही विचित्रो विपाकः । कल्पो विनियोगशास्त्रम् । तत्र यथा- यथाविधिहुताग्नीनाम् । विधुश्चन्द्रेऽच्युते । विध्यति विधुः । “पृकाहृषि" (उ० ७२९) इति किदुः । पुंसि । चन्द्रे यथा- विधुर्विधुन्तुदस्येव पूर्णस्तस्योत्सवाय सः । अच्युते विष्णौ यथा-विधुर्दानवनारीणां वैधव्यवतसिद्धिदः । वीरलतायां विटपेऽपि च । विरोहति वीरुत् । “वीरुन्यग्रोधौ” ४।१।१२१ इति साधुः । स्त्रियाम् । लतावल्ली विटपः शाखादिः द्वयोर्यथा - सर्वाशारुधिदग्धवीरुधि ॥ २४६ ॥ वृद्धः प्राज्ञे स्थविरे च । वर्द्धते स्म वृद्धः । वायलिङ्गः । द्वयोर्यथाअनुपासितवृद्धानामापदः स्युः पदे पदे । वृद्धं शैलेयरूढयोः ।
