________________
१३४)
अनेकार्थसंग्रहः सटीकः
त्राणे पादे पादचिह्न, व्यवसायापदेशयोः । पादो मूलास्त्रतुर्याशाद्धिषु प्रत्यन्तपर्वते ।।२२६॥ भन्द्र कल्याणे सौख्ये च, भसद् भास्वरमांसयोः । भेदो विदारणे द्वैधे, उपजापविशेषयोः ॥२२७॥ पदमार्तचेतसामभविष्यो याद न त्वमीश्वरः । पादे चरणे यथातं वीक्ष्यवेपथुमती सरसाङ्गयाटनिक्षेप एव पदमुद्धृतमुद्वहन्ती । पादचिह्ने चरणमुद्रायां यथा-पदं तुषारस्रतिधौतरक्तम् । व्यवसाये निश्चये यथा-चित्ते विचारनिहितेऽपि पदं न किंचित् सम्यक स्फुरत्यहह कोऽपि विधेः प्रमादः । अपदेशे व्याजे यथासानुतर्षमनुतर्षपदेन । चरणन्यासाशचिह्नयोरपि मंखः । क्रमेण यथा-पदं सहेत भ्रमरस्य पेलवम् । पदमपि वेलापतितं बहिति कितवाः प्रशंसन्ति । पादा मूलानतुध्रिषु प्रत्यन्तपर्वते । पद्यते पत्स्यतेऽपादि पेदे वा पादः " पदरुज" इति घञ् । मूले यथा-किचैते फल पुष्पपल्लवमरैर्व्यस्तातपाः पादपाः। अत्र हिं पादैः मूलैः पिबन्ति इति पादपाः । अस्रे किरणे यथा-पादानिन्दोरमृतशिशिरान् जालमार्गप्रविष्टान् । तुर्याशे चतुर्थभागे यथा-पादमायानिधि कुर्यात् । अध्रौ यथा-प्रेयान् सायमपाकृतः सशपथं पादानतः कान्तया । प्रत्यन्तपर्वते यथा-ध्वनिचकित. वराहव्याकुला विन्ध्यपादाः। पूजायामपि यथा तातपादैालितायां पालि तायां च सुन्दर ॥ २२६॥ भन्दं (भन्द्र) कल्याणे सौख्ये च । भन्दते भन्द्रम् । द्वयोर्यथा-अमन्दमन्दोदयकन्दसार । भसद् मास्वरमांसयोः। भस भर्त्सनदीप्त्योः । बभस्ति भसद् “श्रृदभसेरद्" भास्वरे वाच्यलिङ्गः । मांसे क्लीबे । भेदी विदारणे द्वैधे उपजापविशेषयोः । मेदनं भिद्यतेऽनेन वा भेदः । विदारणे यथा-पद्मभेद
