________________
(१२८)
अनेकार्थसंग्रहः सटीक :
प्रस्थः सानो मानभेदे पीथोऽर्के पीथमम्बुनि । पृथुर्विशाले भूपाले वापिकाकृष्णजीरयोः ॥ २१५ ॥ प्रोथोऽश्वघोणाध्वगयोः कट्यां मन्थो खौ मथि सातवे नेत्ररोगे च यूथं तिर्यग्गणे गणे ॥ २१६ ॥
1
-
यथा - कर्णद्वयी दुःस्थः श्रांप्यति नाम किं स हि सहस्राक्षां न चक्षुःश्रवाः । मूर्खे यथा - दुःस्थेन धनिनाऽपि किम् । दुःखितेपि यथा इत्थं दिग्भितिरोधक्षतविसरतया मांसलैस्त्वद्यशांभिः । स्तोकावस्थानदुःस्थैः ॥ २१४ ॥ प्रस्थः सानों मानभेदे । प्रतिष्ठन्तेऽस्मिन्निति प्रस्थः पुंक्लीबः । सानुर्गिरितटम् । मानभेदे एकः प्रस्थ: चतुष्कुडवः। द्वयं यथा-यतो महार्घाणि भृतान्यन्नैः प्रस्थैर्मुहुर्भूरिभिरुच्छिखानि । आत्यादि व प्रापणिकादजस्त्र जग्राह रत्नान्यमितानि लोकः । पीथोऽर्के । पीथ: " नीनूरस्"ि इति कित् थः मकरेऽपि । नमनि । पीयते पोथम् । अम्बुनि सलिले । पृथुविशाले भूपाले वापिकाकृष्णजीरयोः । प्रथते पृथुः । " रभि प्रथिभ्यामृच्चरस्य " इत्युः । विशाले वाच्यलिङ्गः । भूपणले पुंसि । वापिकाकृष्णजीरयाः । स्त्रीलिङ्गः । यङ्गौडः पृथुर्वाप्यां कृष्णओरे स्त्रीव्यूढे त्रिषु राशि ना । विशाले यथा- पृथुभुवन भरायार्पितं येन पृष्टम् भूपाले यथा- पृथूपदिष्टां दुदुहुर्धरित्रीम् । बोधिका हिपर्णी । धरणिच्छन्दसोरपि मङ्गः । धरणौ यथा- पृथ्वि स्थिरीभव भुजम धारयेनाम् । छन्दः सप्तदशाक्षरो वृत्तमेदः । यथा निमीलितविलोचना किल चुलुक्य पृथ्वीपत्तौ ॥ २१५ ॥ प्रोथोऽश्वघोणाध्वगयाः कटयाम् । प्रवते प्रोश: "कमिप्रुगार्तिभ्यस्थः । अश्वघोणागां पुंक्लीव: अध्वगे वाच्यलिङ्गः। कटयां पुंसि । अभ्यधोणागाम् अश्वनासिकायां यथा-रिरसयिषति भूयः शष्पमत्रे (मार्ग)
