________________
द्वितीयः काण्डः
वरित्रे वर्तुले छन्दस्यतीताधीतयोवृते । वृन्तं स्तन मुवे पुष्पबन्धे वृत्तिस्तु वर्तने ॥१६५॥ कैशिक्यादौ विवरणे वतिर्वरणवाटयोः । शक्तिरायुधभेदे म्यादुत्साहादो बले श्रियाम्॥१६६॥ विषयम् अतीतत्वम् । अधीते यथा-वृत्तं पारायणं तेन । वृते यथा-कण्टकैविटपो वृतः । अभाशयेऽपि मङ्खः । यथा-वृत्त एव स घटोऽन्धकूप यस्त्वत्प्रसादपि नेतुमक्षमः। वृन्तं स्तनमुखे पुष्पबन्धे। वृणाति वृत्तम् । “पुतपित्त" इति साधुः । स्तनमुखे यथा-अप्राप्नुवन् शिशुःस्तन्य स्तनवृन्त निकृन्तति । पुष्पबन्धे यथा-वृन्तालथं हरति पुष्पमनोकहानाम् । वृत्तिस्तु वर्तने । कैशिक्यादौ विवरणे । वर्तन वृत्यतेऽनया वा वृत्तिः स्त्रियाम् । वर्तनं कृष्यादि धार्ता । यदाहपाणिज्यं पाशुपाल्यं च कर्षणं चेति वृत्तयः । वर्तमानमात्रं पा । तत्र यथा-ते वाचंयमवृतयोपि मुनया मौनव्रतं त्याजिताः ॥१९५६ कैशिक्यादौ आदिशब्दात् आरभटयादों यदाह-कैशिक्यारभटी चब सा वती भारती तथा । चतस्रो वृत्तया होतास्तासु नाटचं प्रचक्षते । उपलक्षणं चैतत् । तेन प्राम्या परुषोपनार्गारका अपि गृह्यन्ते । तत्र यथा पाप्रपञ्चसारेण निर्विशेषाल्पवृत्तिना। स्वाभिनेव नटत्वेन निर्षिण्णाः सर्वथा वयम् । विवरणे यथातत्त्वज्ञानामृतजलनिधेयोगशास्त्रस्य वृत्तिम् । करणे व्युत्पत्त्या जीवनमप्युष्यते । तत्र यथा-वृत्तिच्छेदो द्विजन्मनाम् । वृतिपरणवाटयो: ( पाटयोः ) । धरणं वियतेऽनया वा वृतिः स्त्रियाम् । घरणे यथा-भूपालपु-याः सवृति निशम्य । पाटे कण्टकमयावरणे यथा-ग्रामीणवध्वस्तमलक्षिता जनैश्विरं वृत्तीनामपरि व्यलोकयत् । शक्तिरायुधभेदे स्यादुत्साहादो बले श्रियाम्
