________________
(१०६)
अनेकार्थसंग्रहः सटीकः
पुस्तके प्लुतमश्वस्य गतौ प्लुतस्त्रिमात्रके । पूर्त पूरितखातायोः पृषतवत्पृषन् मृगे ॥१७७॥ बिन्दौं प्रेतो मृते भूतविशेषे च परेतवत् । पोतः शिशौ प्रवहणे प्रोतं गुम्फितवाससोः ॥१७॥ मद्यपा इव । प्रोतिः स्मरस्त्रियाम् प्रेम्णि योगमुदोः । प्रीयतेऽनया प्रीणनं वा प्रीतिः । क्तिः, प्रोयादित्याशस्यमानो वा । नाम्नि इति तिक् । योगे पुंसि, अन्यत्र स्त्रियाम् । स्मरस्त्रियां यथातिप्रीती उभे भार्ये । प्रेम्णि यथा-पितुः प्रोतिरपत्ये हि पत्नी प्रीति निबन्धना । योगे यथा विष्कम्भः प्रोतिरायुष्मान इत्यादि । मुदि यथा-प्रीतिमांश्चक्रवाकः । पुस्तं शिल्पे लेप्यादिकर्मणि । पुस्तके । पुस् च विभागे पुस्यते पुस्तम् "शीरीभू” इति कित् तः। पुस्तम् बादरे इत्यस्य वा । पुंक्लोबः । त्रिष्वपि यथा-पुस्तं समस्तं सुदृशा निरस्तं सौभाग्यभूमि भवतो वियोगैः ॥ १७६ ॥ लुतमश्वस्य गतौ । प्लवनं लुतम् । अश्वस्य गतिस्तृतीया धारा। यदाह-प्लतं तु लङ्घनं पक्षिमृगग यनुहारकम् । तस्त्रिमात्रके । प्लवते म प्लतः । तिस्रो मात्रा उच्चारणकालविशेषोऽस्य त्रिमात्रः स्वरः यथा-यातोऽन्यतः प्लतकृतस्वरमाशु दुरादुद्बाहुना जुहुविरे मुहुरात्मवाः । आप्लावितेऽपि यथा-प्लतमिव शिशिरांशोरंशुभियनिशासु स्फटिकमयमराजद्वाजताद्रिस्थलाभम्। पूर्त पूरितखाता
द्योः । पृश पालमपूरणयोः । पूर्यते स्म पूर्तम् । पूरिते वाच्यलिङ्गः । खातादौ पुंश्लोवः । पूरिते यथा-गुणैः पूर्ता मूर्तिस्तव भुवनभर्तुर्विजयते । खातं वाप्यादि। आदिश दाद्देवतायतनादि । यदाह-“वापीकूपतडागानि देवतायतनानि च । अन्नप्रदानमारामाः पूर्तमध्याः प्रचक्षते" । पृषतवत्पृषन्मृगे बिन्दौ । पर्षति पृषतः