________________
(१००)
अनेकार्थसंग्रहः सटीकः
कारायां घृतमाज्याम्बुदीप्तेष्वथ चिताचिती । मृतार्थदारुषु चये जगल्लोकेऽङ्गवायुषु ॥१६५॥ जातं जात्योद्यजनिषु जातिः सामान्यगोत्रयोः । मालत्यामामलक्यां च चुल्ल्यां काम्पिल्यजन्मनोः ॥१६६॥
जाते समजनि वनितावल्लभा भूमिभर्तुः । पुत्रेऽपि मङ्गः, यथाजातलक्ष्मणपवत्रितं त्वया । जातिः सामान्यगोत्रयोः । मालत्यामामलक्यां च चुल्ल्यां काम्पिल्यजन्मनोः । जातीफले छन्दसि च । जायतेऽस्यां जननं वा जातिः । स्त्रियां क्तिः । नवस्वर्थेषु | सामान्ये गोत्रादौ यथा-आकृतिग्रहणा जातिः । गोत्रे अन्वये यथा- जातिर्यातु रसातलम् । मालत्यां यथा-सेव्यः सकलजनानां जातिविहीनोऽपि कुसुमर्तुः । आमलकी काम्पिल्यौ तरुविशेषौ । चुल्ल्यां यथासन्ति श्वान इवासंख्या जातिभाजो गृहे गृहे । अत्रैव जातिशब्दोऽलंकारविशेषेऽपि । जन्मनि यथा द्विजातिभावादुपपन्न। चापलः । अत्र हि द्वे जाती जन्मनी यस्य द्विजातिब्राह्मणः ॥ १६६॥ जातिफलं जातीकोशः । छन्दसि यथा जाति वैतालीयादिः । स्वभावोत्तराभासगीतभेदेष्वपि । स्वभावे यथा- जात्यैव याति पुरुष: परमां प्रतिष्ठाम् । उत्तराभासे यथा - हेत्वाभासच्छलजातिनिग्रहस्थानान्तत्वज्ञानाग्निःश्रेयसाधिगमः । गीतभेदे
यथागोदीव्यवती जाते भिन्नषड्ग उदाहृतः । शांतिः पितृसगोत्रयोः । ज्ञायते ज्ञातिः । " शायजि " इति तिः पुंसि । पितरि यथाज्ञातौ ज्ञाते हि कन्याया जन्यमात्रा प्रतन्यते । सगोत्रे स्वजने यथा - मुदं मन्दोदरी धत्तां ज्ञातयः सुखमासताम् । इक्ष्वाकु वृषभेऽपि । ततं वीणादि वाद्ये स्यात् । तन्यते स्म ततम् यथाततघनशुषिरसमत्वयुतम् । ततो व्याप्तेऽनिले पृथौ । व्याप्ते पृथौ च
