________________
२१९ स्याद्वादमञ्जरीसहिता
श्लोक २८ धर्मद्वयादीनामैकान्तिकपार्थक्याभिसन्धि गमाभासः ॥ ११ ॥ यथा आत्मनि सत्त्वचैतन्ये परस्परमत्यन्तं पृथग्भूते इत्यादिः॥१२॥
सामान्यमात्रग्राही परामर्शः संग्रहः ॥ १३ ॥
अयमुभयविकल्पः परोऽपरश्च ॥ १४ ॥ अशेषविशेषेषु औदासीन्यं भजमानः शुद्धद्रव्यं सन्मात्रमभिमन्यमानः परसंग्रहः ॥१५॥
विश्वमेकं सदविशेषादिति यथा ॥ १६ ॥ अथ नैगमाभासमाहुःधर्मद्वयादीनामैकान्तिकपार्थक्याभिसन्धि गमाभासः ॥ ११ ॥
आदिशब्दाधर्मिद्वयधर्मिद्वययोः परिग्रहः । ऐकान्तिकपार्थक्याभिसन्धिरैकान्तिक भेदाभिप्रायो नैगमाभासो नैगमदुर्नय इत्यर्थः ॥ ११ ॥
अत्रोदाहरन्तियथात्मनि सत्त्वचैतन्ये परस्परमत्यन्तं पृथग्भूते इत्यादिः॥ १२॥
आदिशब्दाद्वस्त्वाख्यपर्यायवद्रव्याख्ययोधर्मिणोः सुखजीवलक्षणयोर्धर्मधर्मिणोश्च सर्वथा पार्थक्येन कथनं तदाभासत्वेन द्रष्टव्यम्। नैयायिकवैशेषिकदर्शनं चैतदाभासतया शेयम् ॥ १२॥
अथ संग्रहस्वरूपमुपवर्णयन्ति- . . सामान्यमात्रग्राही परामर्शः संग्रहः ॥ १३॥
सामान्यमात्रमशेषविशेषरहितं सत्त्वद्रव्यत्वादिकं गृह्णातीत्येवंशीलः, समेकीभावेन पिण्डीभूततया विशेषराशिं गृह्णातीति संग्रहः। अयमर्थः स्वजातेदृष्टेष्टाभ्यामविरोधेन विशेषाणामेकरूपतया यद् ग्रहणं स संग्रह इति ॥ १३ ॥
अमुं भेदतो दर्शयन्ति
__ अयमुभयविकल्पः परोऽपरश्च ॥ १४ ॥ तत्र परसंग्रहमाहुः- . अशेषविशेषेष्वौदासीन्यं भजमानः शुद्धद्रव्यं सन्मात्रमभिमन्यमानः
परसंग्रहः ॥१५॥ परामर्श इत्यग्रेतनेऽपि योजनीयम् ॥ १५ ॥ उदाहरन्ति
विश्वमेकं सदविशेषादिति यथा ॥१६॥ अस्मिन् उक्ते हि सदितिज्ञानाभिधानानुवृत्तिलिङ्गानुमितसत्ताकत्वेनैकत्वमशेषाथांनां संगृह्यते॥१६॥
