SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 347
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ अभिधानचिन्तामणिः . शोणः कोकनदच्छविः। रहरिकः पीतहरितच्छायः स एव हालकः ॥ ३०८ ॥ पगुलः सितकाचाभो ३हलाहश्चित्रितो यः। ४ययुरश्वोऽश्वमेधीयः ५प्रोथमश्वस्य नासिका ॥ ३०६ ॥ ६मध्यं कश्यं ७निगालस्तु गलोद्दशः खुराः शफाः। अथ पुच्छं वालहस्तो लागृलं लूम वालधिः ॥ ३१०॥ १०अपावृत्तपरावृत्तलुठितानि तु वेल्लिते । ११धोरितं वल्गितं प्लुतोत्तेजितोत्तेरितानि च ॥३११ ।। ... गतयः पञ्च धाराख्यास्तुरङ्गाणां क्रमादिमाः। १२तत्र धौरितकं धौर्य धोरणं धोरितञ्च तत् ॥ ३१२॥ . . बभ्रकशिखिक्रोडगतिवद् १. 'कोकनद ( सुर्ख कमल )के समान रंगवाले घोड़े'का १ नाम हैशोणः॥ २. पीले तथा हरे ( सब्ज ) वर्णवाले घोड़े के २ नाम हैं-हरिकः, हालकः ।। ३. 'श्वेत कांचके समान वर्णवाले घोड़े'का १ नाम है-पगुलः ।। ४. चित्रित ( चितकबरे ) घोड़े'का १ नाम है-हलाहः ॥ शेषश्चात्र-“मल्लिकाक्षः सितैर्नेः स्याद्वाजीन्द्रायुधोऽसितैः। , ककुदी ककुदावर्ती निर्मुष्कमित्वन्द्रवृद्धिकः ।।" ५. 'अश्वमेध यज्ञके घोड़े के २ नाम हैं-ययुः (पु), अश्वमेधीयः ।। ६. 'घोड़ेकी नाक'का १ नाम है-प्रोथम् (पु न )॥ ७. 'घोड़ेके मध्य भाग ( जहां कोड़ा मारा जाता है, उस शरीर भाग )' का १ नाम है-कश्यम् ।। ८. 'घोड़ेके गले ('देवमणि' नामक भंवरीके स्थान )का १ नाम हैनिगालः॥ ६. 'खुर'के २ नाम हैं-खुरा:, शफा: (पु न)। १०. पूंछ के ५ नाम हैं-पुच्छम् (पु न ),वालहस्तः, लांगूलम् (पु न) लूम (-मन् , न ), वालधिः (पु ) ॥ ११. 'लोटने के ४ नाम हैं- अपावृत्तम्, परावृत्तम्, लुठितम् , वेल्लितम् ।। १२. घोड़ोंकी चालका १ नाम है-'धारा' । उसके ५ भेद हैं-धोरि तम्, वल्गितम्, प्लुतम्, उत्तेजितम्, उत्तेरितम् ॥ १३. 'नेवला, कङ्कपक्षी, मोर और सूअरके समान घोड़ेको चाल' अर्थात्
SR No.002275
Book TitleAbhidhan Chintamani
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, Hargovind Shastri
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1966
Total Pages566
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy