SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 192
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ मर्त्यकाण्डः ३] मणिप्रभा व्याख्योपेतः १४७ गलो निगरणः कण्ठः २काकलकस्तु तन्मणिः । ३अंसो भुजशिरः स्कन्धो ४जत्र सन्धिरुरोऽसगः ॥२५२॥ पभुजो बाहुः प्रवेष्टो दोर्वाहा६ऽथ भुजकोटरः। दोर्मुलं खण्डिक: कक्षा पाश्वं स्यादेवयोरधः ॥ २५३ ।। कफोणिस्तु भुजामध्यं कफणिः कूपरश्च सः। हअधस्तस्याऽऽमणिबन्धात् स्यात्प्रकोष्ठः कलाचिका ॥ २५४ ॥ १०प्रगण्डः कूर्परांसान्तः ११पञ्चशाखः शयः शमः । हस्तः पाणिः करो१२ऽस्यादौ मणिबन्धो मणिश्व सः॥ २५५ ॥ १३करभोऽस्मादाकनिष्ठस्त्री। बीतनौ, नीले, कलम्बिके'-इन तीनोंमें द्विस्वकी अपेक्षासे द्विवचनका प्रयोग किया गया है)। १. 'कण्ठ'के ३ नाम है-गलः, निगरणः, कण्ठः (पु+पुन)॥ २. 'कण्ठमणि'का १ नाम है-काकलकः (+काकल:)॥ ३. 'कन्धे के ३ नाम है-अंस: (पु न ), भुजशिरः (-रसा + भुजशिखरम् ), स्कन्धः॥ ४. 'हँसुली' (कन्धेसे छातीको जोड़नेवाली हड्डो) का १ नाम हैजत्र (न), ॥ ५. 'बाह, भुजा'के ५ नाम है-भुजः , बाहुः, ( २ पु स्त्री), प्रवेष्टः, दोः (-स् , पु न), वाहा ॥ ६. कांख' के ४ . नाम है-भुजकोटरः (पु न ), दोर्मूलम , खण्डिकः, कक्षा (पु स्त्री)॥ ७. 'पँजड़ी-( काखके नीचेवाले भाग ) का १ नाम है-पार्श्वम् (पुन)। ८. 'कोहुनी: (.बांहके बीचवाले भाग ) के ४ नाम है-कफोणिः (स्त्री। +कफाणिः ), भुजामध्यम् , कफणिः ( स्त्री ।+पु), कूपरः (+कुपरः)॥ शेषश्चात्र-कफोणौ रत्नपृष्ठकम् । बाईपबाहुसन्धिश्च । ६. 'कोनीके नीचे कलाई तकके भाग'के २ नाम है-प्रकोष्ठः, कलाचिका ।। १०. 'कोहुनीसें कन्धेतकके भाग'का ४ नाम हैं-प्रगण्डः ॥ ११. 'हायके ६ नामई-पञ्चशाखः, शयः, शमः, हस्तः (पु न ), पाणिः (पु), करः ॥ शेषश्चात्र-हस्ते भुजदलः सलः ॥ १२. मणिबन्ध (कलाई ) के २ नाम है-मणिबन्धः, मणिः (पु स्त्री) ।। १३. 'कलाईसे कनिष्ठा अगुलिके मूलतक बाहरी भाग'का नाम है करमः॥
SR No.002275
Book TitleAbhidhan Chintamani
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, Hargovind Shastri
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1966
Total Pages566
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy