SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 160
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ मर्त्यकाण्डः ३] मणिप्रभाव्याख्योपेतः ११५ -विनविखुविना अनासिके ॥ ११४ ॥ २नतनासिकेऽवनाटोऽवटोटोऽवभ्रटोऽपि च । ३वरणास्तु खरणसो ४नःक्षुद्रः क्षुद्रनासिकः ।। ११५ ।। ५खुरणा: स्यात् खुरणसः ६उन्नसस्तूप्रनासिकः । ७पङ्गःोणः खलतिस्तु खल्वाट ऐन्द्रलुप्तिकः ॥ ११६ ॥ शिपिविष्टो बभ्रु-रथ काणः कनन एकदृक् । १०पृश्निरल्पतनौ ११कुब्जे गडुलः १२कुकरे कुणिः ।। ११७ ।। १३निखर्वः खट्टनः खः खर्वशाखश्च वामनः । १४अकणे एडो बधिरो १५दुश्चमो तु द्विनग्नकः ।। ११८ ॥ वण्डश्च शिपिविष्टश्च१. 'नकटे'के ४ नाम हैं-विखः, विखु:, विनः, अनासिकः ।। २. 'नकचिपटे (चिपटी नाकवाले )के ४ नाम है-नतनासिकः, अवनाट:, अक्टोट:, अवभ्रटः ।। शेषश्चात्र-अथ चिपिटो नम्रनासिके । ३. 'नुकीली नाकवाले'के २ नाम हैं-खरणाः (-णस ), खरणसः ।। ४. 'छोट। नाकवाले'के २ नाम हैं-न:तुद्रः, क्षुद्रनासिकः ।। ५. 'खुरके समान ( बड़ी ) नाकवाले'के २ नाम हैं-खुरणाः (-णस), खुरणस: ॥. ६. 'ऊँची नाकवाले'के २ नाम हैं-उन्नसः, उग्रनासिकः ।। ७. 'पगुले'के २ नाम हैं—पङ्गः, श्रोणः ॥ शेषश्वात्र-पङ्गुलस्तु पीठसी। ८. 'खल्वाट ( जिसके मस्तकमध्यके वाल झड़कर गिर गये हों, उसके ५ नाम हैं-खलतिः, खल्वाट: (+खलतः ), ऐन्द्रलुप्तिक: शिपिविष्टः, बभ्रः ।। ६. काना' के ३ नाम हैं-काण:, कननः, एकटक (-दृश् ।+एकाक्षः)। १०. 'नाटा, ठिंगना (छोटी कदवाले)'के २ नाम हैं--पृश्निः , अल्पतनुः ।। शेषश्चात्र–किरातस्त्वल्पवर्मणि । ११. 'कूबड़ा' के २ नाम है-कुन्जः, (+ न्युजः ), गडुलः ॥ १२. 'लूला'के २ नाम हैं- कुकरः, कुणिः । १३. 'बौना' के ५ नाम हैं-निखर्वः, खट्टनः, खर्वः, खर्वशाखः, वामनः ।। शेषश्चात्र-खर्वे ह्रस्वः । १४. 'बहरे'के २ नाम हूँ-अकर्णः, एडः, बधिरः ।। ___१५. 'खराब ( रूखे ) चमड़ेवाले या-नपुंसक' के "४ नाम है-दुश्चर्मा (-मन् ), द्विनग्नकः, वण्ड:, शिपिविष्टः ।।
SR No.002275
Book TitleAbhidhan Chintamani
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, Hargovind Shastri
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1966
Total Pages566
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size9 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy