Page Text
________________
પારિભાષિક શબ્દકોશ
પ
દ્રવ્યાર્થિક નય-પર્યાયાને ગણનામાં લીધા વિના દ્રવ્યને હંમેશાં અનુત્પન્ન તથા અવિનષ્ટ દેખનારી દૃષ્ટિ (૬૯૪-૬૯૭) ફ્રેન્દ્ર-ઇષ્ટ-અનિષ્ટ, દુ:ખ-સુખ, જન્મમરણ, સંયોગ-વિયોગ, વગેરે પરસ્પર વિરોધી યુગલ ભાવ (૧૦૫) દ્વાદશ-તપ તથા શ્રાવક-વ્રત ૧૨-૧૨ છે. દ્વિપદ્મ–સ્રી, કુટુંબ વગે૨ે (૧૪૪)
પકડનારી દષ્ટિ (૭૨૫)
દેશત્રત યા દેશાવકાશિકત-દેશ-ઢીન્દ્રિય જીવ-સ્પર્શન અને રસના-આ
બે ઇંદ્રિયાવાળા ળા આદિ જીવ (૬૫૦)
દ્વેષ- અનિષ્ટ અગર અરુચિકર પદાર્થો
પ્રતિ અપ્રીતિના ભાવ (સૂત્ર ૮) ધર્મ – જીવના નિજ-સ્વભાવ અથવા સમ્યગ્દર્શન વગેરે, અહિંસા વગેરે, ક્ષમા વગેરે અથવા સમતા વગેરે ભાવ (૮૩,૨૭૪, સૂત્ર ૧૫) ધર્મ-અનુપ્રેક્ષા–વૈરાગ્ય વધારવા જન્મ, જરા, મરણરૂપ આ દુ:ખમય સંસારમાં ધૂમ જ રક્ષણ રૂપ છે એવું ચિંતવન ( ૫૨૫ ) ધર્મદ્રવ્ય—જીવ તથા પુદ્ગલાની ગતિમાં સહાયક હેતુ, લાકાકાશ પ્રમાણ નિષ્ક્રિય અમૂત્ત દ્રવ્ય (૬૨૫,૬૩૩) ધર્મ-ધ્યાન–આત્માના અથવા અર્જુન્ત સિદ્ધ વગેરેના સ્વરૂપનું એકાગ્ર ચિંતવન તથા મત્ર, જાગ્ય આદિ (૫૦૫)
દશ-બાહ્ય પરિગ્રહ તથા ધર્મ દસ દસ છે દાન્ત ઈદ્રિયો તથા કષાયાનું દમન કરનાર (૧૨૭) દ્વિગ્નત–પરિગ્રહ-પરિમાણ વ્રતની
રક્ષા
કાજે વ્યાપાર ક્ષેત્રને સીમિત રાખવામાં સહાયક ગુણવ્રત (૩૧૯) દ્રુતિ–નરક અને તિર્યંચ ગતિ (૫૮૭) દુન ય–વિરોધી 'ધમ ની અપેક્ષાને ગ્રહણ ન કરનારી કેવળ પાતાના જ પક્ષ
દેશાંતરમાં ગમનાગમન યા વ્યાપાર સંબંધી મર્યાદારૂપ વ્રત અથવા જે દેશમાં જવાથી વ્રતભંગ થવાના ભય છે ત્યાં જવાના ત્યાગ (૩૨૦) દ્રવ્ય-ગુણા અને પર્યાયાના આશ્રયભૂત પદાર્થ (૬૬૧) જે જીવું, પુદ્ગલ આદિના ભેદે છ છે (૬૨૪) દ્રવ્યકમ – જીવના રાગાદિ
ભાવાનું નિમિત્ત મેળવી. એની સાથે બંધાવા
વાળા સૂક્ષ્મ પુદ્ગલ સ્કંધ (૬૨, ૬૫૪-૬૫૫ )
દ્રવ્ય-નિક્ષેપ- આગામી પરિણામની
યોગ્યતા રાખનાર કોઇ પદાર્થોને વર્તમાનમાં જ . એ પ્રમાણે કહી દેવો. દા. ત., રાજપુત્રને કહેવા (૭૪૧,૭૪૨)
રાજા
પાઠનુ
દ્રવ્ય-પ્રતિક્રમણ પ્રતિક્રમણ ઉચ્ચારણ માત્ર (૪૨૨, ૪૩૨ ) દ્રવ્ય-લિંગ–સાધુના બાહ્ય વેશ અથવા ચિહ્ન (૩૬૦, ૩૬૨) દ્રવ્યહિ સા–પ્રાણી-વધ (૩૮૯-૩૯૦)
૧૮
ધ્યાન-આત્મ-ચિંતવન આદિમાં ચિત્તની એકાગ્રતા (૪૮૫, સૂત્ર ૨૯)
| SR No. | 002270 |
| Book Title | Saman Suttam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Yagna Prakashan Samiti |
| Publisher | Yagna Prakashan Samiti |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 300 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Guajrati |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 17 MB |