________________
43
पञ्चममाहिकम्
*विचित्रसहकार्यादिशक्तिभेदश्च धर्मिणः। नानोपाध्युपकाराङगशक्त्यभिन्नात्मता कुतः ?
[प्रामाण्यं न प्रयोजनाधीनम् ] यदि च नाम निर्विकल्पकेन सर्वात्मना परिच्छिन्नं वस्तु पुनः परिच्छिन्दन्ति विकल्पान्तराणि वैफल्यमश्नवीरन , किमेतावता तेषामप्रती
यमानार्थग्राहिता कल्पयितुं शक्यते? न हि विरतपिपासस्य हिमकर . पटलमफलमिति, तदेव रजतमिति कल्पयितुं पार्यताम्। तस्मात दुराशामात्रमेतत्॥ .
इत्थं चान्यापोह निषेधात्मनि बाह्ये विकल्पानां शब्दानां च विषय इष्यमाणे भट्टकुमारिलोपन्यस्तदुस्तर दूषणासारवारणकारणं न हि किंचिदुत्पश्यामः॥
। [विकल्पानामारोपितविषयकत्वनिरासः] ..' यदपि तद्रूषणापनिनीषया विकल्पप्रतिबिम्बकमारोपिताकारमात्रव्यावृत्तिच्छायोपरक्तं किमपि परिकल्पितं (p. 32)-तदपि न व्यवहार पदवीमवतरितुमुत्सहते ॥
विकल्पो नाम बोधात्मा स च स्वच्छः स्वभावतः। 'नासा'वितरसंपर्कादृते कलुषतामियात् ॥ नूनमभ्युपगन्तव्यं किंचिदस्योपरंजकम् । आन्तरं वासनारूपं बाह्यं वा विषयात्मकम् ।।
-
-
* सर्वधर्मविशिष्टं वस्तु युगपदेव कुतो न गृह्यत इत्यत्राह-विचित्रेत्यादि । + रजतेन प्रयोजनलाभात् रजतमिति इत्युच्यते ।। 1 श्लोकवार्तिके अपोहवाद इति शेषः॥
___1 निरात्मनि-ख, ३ राना-क.
'दूषणानामुद्भरणकरण-ख, दूषणानां न वारणकरण-ग,