________________
614
न्यायमञ्जरी साध्यविपर्ययसाधन एव विरुद्ध उच्यते, न तु पूर्वाभ्युपगतस्वसिद्धान्त विरुद्धः* ॥
[ उक्तपक्षस्य सूत्राननुगुणत्वम् ] . न च निरभिप्राय एव सूत्रकृता क्त्वानिर्देशः कृतः, किन्तु ततः प्रतीय. मानमानन्तर्यमप्यपेक्षमाणेन । यो हि सिद्धान्तमभ्युपेत्य प्रतिज्ञाय तत्सिध्ययर्थतयोपादीयमानः तमेव विरुणद्धि, स विरुद्धो हेत्वाभास इति प्राक्तनमेव व्याख्यानमनवद्यम् ॥
अतः प्रतिज्ञाविपरीतसाधनात्
विरुद्धतामेति न हेतुरन्यथा । विशेषबाधादिनिबन्धनं पुनः
बहुप्रकारत्वमसुष्य नेष्यते ! .
[सप्रतिपक्षलक्षणम् ] यस्मात् प्रकरणचिन्ता स निर्णयार्थमुपदिष्टः प्रकरणसमः
___. ॥१-२-७ ॥ एककलक्षणापायनिमित्तहेत्वाभासपंचकप्रतिज्ञानात् , असत्प्रतिपक्ष त्वलक्षणवैकल्यात् किल प्रकरणसमो नाम हेत्वाभासो वक्तव्यः। स च न संभवति, सप्रतिपक्षस्य हेतोरभावात् । अव्यात्मकत्वाद्धि वस्तूनामे कत्र परस्परविरोधिधर्मद्वयप्रयोजकहेतुसमावेशो नास्तीत्यसकृदुक्तम् । अत
___ * भाष्यं तु एतद्विषये तटस्थमिति भावः ॥
1 त-च,
'म-ख.