________________
581
दशममाह्निकम्
[असाधारण्यनिरासकत्वपक्षः, तन्निरासश्च ] ये - तु यथाश्रुतसाध्यनिर्देशात्मकप्रतिज्ञापुनर्वचनसमर्थनलोभा दद्यापि प्रतिज्ञायाः सिद्धिमबुध्यमानाः असाधारणाशङकाव्यवच्छेदाय निगमनवचन मिच्छन्ति–ते न सम्यगभ्ययुः-असाधारणाशङकायाः दृष्टान्तवचनेनैव निरस्तत्वात् । *विशेषस्य हि हेतुत्व'संभावना'यामसाधा रणाशङका स्यात् । 'यत् कृतक, तदनित्यं' इति तु दृष्टान्तवचसा सामान्यस्य हेतुत्वे कथिते कथमसाधारणत्वमाङकयेत ?
यदि पुनरुपनयवचनेन साध्ये धमिणि हेतोरुपसंहारात् असाथारणत्वमाशङकयेत, तन्पुनर्दष्टान्तर्धामवृत्तित्वमस्य दर्शयितव्यम् । तस्मिन दशिते पुनः तवृत्तित्वात धर्मिण्यसिद्धत्वमाशङकनीयम्। पुनस्तद्व्यावृत्तये धमिणि हेतोरुपसंहारो विधेय इत्येवमसाधारणा सिद्धायशङकाभ्यां गच्छेदिति न कदाचित् साध्यप्रतीतिर्भवेदिति नासाधारणशङकाव्यवासाय तत्प्रयोगः, किन्तु पूर्वरीत्यैवेति ॥
तस्माद्विवक्षितेऽर्थे यथोदित क्रमनिवेशिनोऽवयवान् । एकत्र संघटयितुं निगमनवचनं प्रयोक्तव्यम् ॥
. [परार्थानुमानपरमफलम् ] त इमे प्रतिज्ञादयो निगमनपर्यन्ताः पंचावयवाः यथासंभवमागमादिप्रमाणानगृहीताः परस्परानुषक्ताश्च स्वार्थ साधयन्ति । तत्र मुख्यया वृत्त्या प्रतिपाद्येनानुमानेनैव सर्वेऽवयवा अनुगृह्यन्ते। प्रपंचाय तु प्रमाणा. न्तरानुग्रह एषामुच्यते ॥
* विशेषस्य--पक्षमात्रवृत्तेः ॥
1 शङ्का-ख,
शङ्का-ख,
उक्त्वा -ख.
.
