________________
दशममाह्निकम्
529 [संशयसूत्रध्याख्याने पक्षान्तरम् ] अन्ये तु सामान्यलक्षणसम्पादिते विजातीयव्यवच्छेदे केवलसजातीयव्यवच्छिन्नलक्षणप्रधितपादननिपुणमनेकधर्मोपपत्ति पद मेव पूर्ववद्वर्णयां.
चक्रुः ॥
ननु! अनेकधर्मशब्देन कथमसाधारणो धर्म उच्यते? — एवमुच्यते -समानजातीयमसमानजातीयं चानेकम् । तस्मात्परावृत्तो धर्मः अनेक धर्म इति ॥
..यद्वा किमनया क्लिष्टकल्पनया! अस्त्ययमेकशब्दः समानपर्यायः । तत्र स्पष्ट एव नसमासेनासमानधर्मः अनेकधर्मः साधारणधर्म उच्यते
एवेति ॥
.
.
[असाधारणधर्मस्य संशयकारणस्वाक्षेपः ] भवत्वेवम् ! असाधारणधर्मस्य तु कथं संशयकारणत्वमिति चिन्त्यम्। विरुद्धविशेषानुस्मरणकारणकं हि संशयमाहुः। विशेषाणां च स्मरणहेतोः संस्कारस्य *तदुद्बोधकं भवति, येन सहते पूर्वं पर्यायणोपलब्धाः । असा. धारणधर्मस्य तु असाधारण धर्मत्वादेव' न केनचित्सह पूर्व ग्रहण मभवत् । भावे तु असाधारणधर्मतैव हीयतेत्यतः कथमसौ तत्स्मृतिहेतुः । व्यावृत्ततयैव तु स्मृतिहेतुत्वेऽस्य त्रैलोक्यस्मरणनिमित्तता प्रसज्येत, ततो. sपि व्यावृत्तत्वादिति ॥
*शब्दस्वादिः नित्यानित्यव्यावृत्तस्वात् उभयकोट्युपस्थापकः इत्युक्तः, न तु . साक्षात् संशयकारणम् ॥
+ स्वध्यतिरिक्तसर्वेभ्योऽपि ॥
1 मुत्पा-ख, रूप-ख, । दर्शन-ख.
स-ख.
त्वादेव-च,
34
