________________
526
न्यायमञ्जरी अपेक्षाशब्दार्थनिरूपणादेव वा स्मृतिर्लभ्यते। विशेषाणां अपेक्षाआकाङक्षा । ते चानुपलभ्यमानाः पूर्वानुभूताश्च आकाङक्ष्यन्ते इतीयं सा तेषां स्मृतिः। संप्रत्युपलभ्यमानेषु एकान्ताननुभूतेषु वा तेष्वाकाडक्षाऽ. नुपपत्तेः॥
[विशेषाग्रहणस्य संशयकारणस्वम् ] ननु ! समानधर्मोपपत्तेः विशेषस्मृतेश्चेति-कारणद्वयमेवास्तु, किं वशेषाग्रहणेन । अपि च
विशेषस्मरणादेव नन्वाक्षिप्तस्त'दाऽ'ग्रहः ।
ग्रहणं स्मरणं चैव भवेतां युगपत्कथम् ॥ - अस्त्येतत्-किन्तु नातिदूरगतायां निजप्रमदायां अनुरागवतः कामिनः समानधर्मदर्शने, तद्गतविशेषा दर्शने, तदनुस्मरणे च सन्यपि न भवत्येव संशयः। अतः संशयोत्पत्त्यव्यभिचारे देशकालव्यव. हितविशेषाग्रहणसिद्धये पदान्तरमुपादीयते देशान्तरे कालान्तरे वा चिर. दृष्टानां विशेषाणामिदानीमग्रहणं संशयकारणम् , न विशेषाग्रहणमात्रम्। एवममुना पदत्रयेण संशयलक्षणमिदमुक्तम् ।।
[संशयकारणानां मेलनासंभवपरिहारः] ननु च ! संभूय कारकैः कार्यमारभत इति न्यायात् समानधर्मोपलब्धि-विशेषानुपलब्धि-तत्स्मतिलक्षणकारणत्रयजन्ये संशय ज्ञानयोगपद्य मापद्यते। क्रमभावित्वे हि बुद्धीनां नैककार्योत्पत्तौ युगपदव्यापारः समस्ति । विशेषाश्च बहवोऽपि संभवन्तीति तत्स्मरणान्यपि युगपद्भ
ज्ञानानां द्विक्षणाक्स्थायित्वात्, अयोगपद्याच ॥ + विशेषाः-वकोटरत्वादयः॥
1 द-ख,
कि-ख,
त-च.
