________________
513
नवममाह्निकम्
कृतमतिवाचालतया चिरमपि निपुणैनिरूप्यमाणोऽतः । अर्थस्यैव न बुद्धः सिध्यति नीलादिराकारः ॥ एकश्च बोधः प्रमितिप्रमाण
प्रमेयरूपाणि कथं बिभति ? • भिन्न प्रमाणात फलमभ्यधायि
प्रत्यक्षचिन्तावसरे पुरस्तात् ॥
[ शून्यवादिभिः अवयवातिरिक्तावयविखण्डनम् ] ये तु ब्रुवते-तिष्ठतु तावत् प्रमाणमार्ग इति' प्रमेयमेव विकल्पयन्तो न बाह्ममयं कंचन निरपवादं प्रतिपद्यामहे । तथा हि-न तावदयं अवयवी घटादिरवकल्पते, अवयवव्यतिरेकेणावयविनोऽनुपलम्भात् । यो हि यस्माद्व्यतिरिक्तः, सः तदधिष्ठितदेशव्यतिरिक्तदेशाधिष्ठान उपलभ्यते, घटदिव पटः। न चैवमवयवेभ्यः पृथग्देशो दृश्यते 'अवयवी। तदग्रहणे च तबुध्यभावात् । घटाग्रहणेऽपि पटो गृह्यते, न त्ववयवानुपलब्धाववयवीति कथं स तेभ्यो भिद्येत ॥
[ सर्वावयवैर्नेन्द्रियसन्निकर्षः] अवयवग्रहणानुपपत्तेश्च । न हि सर्वे तदवयवाः शक्यन्ते ग्रहीतुंमाग्भागवतिन एव गृह्येरन्, न मध्यपरभागगता इति ॥ - बुध्या 'विभज्यमाने चानुपलम्भात्। यदा हि पटं पाणौ निधाय बुध्या विविनाक्ति, एष तन्तुः एष तन्तुरिति, तदा प्राच्यादंचलात्प्रभृति
। अतिरिक्तावयविनिराकरणेन सर्वापलापस्सुसाध इति भावः ॥
__1 न-ख,
ण-च,
त्रं-ख,
न-ख,
वि-ख.
33
