________________
नवममाह्निकम्
अहं प्रत्ययस्य प्रत्यगात्मवृत्तेः *परत्रासम्भवात् । जगद्वैचित्र्यस्य च पुरुष भेदनियतधर्मनिबन्धनस्यान्यथानुपपत्तेः । आत्मभेदस्य विस्पष्टसिद्धत्वात् ॥
तप्त लोहस्फुलिङकघटाकाश पादवेदनादिदृष्टान्तकदम्बकस्य च निषेधः कृत एवेति एकात्मवादोsपि न युक्तिमा नित्यलं विस्तरेण ॥
487
[ शब्दविवर्तवादोपसंहार : ]
शब्दस्यायं विवर्तः कथमखिलमिति प्रस्फुरत्तद्विविक्त. स्वाकारोऽर्थप्रपंचः कथमिव विकृतिः ब्रह्मणो वेदृशी स्यात् । तस्मान्नानात्मतत्त्वो परिचितसदसत्कर्मपाकानुसारप्रादुर्भूतेश्वरेच्छावशविचलदणुप्रोद्भवो भूतसर्गः ॥
[विज्ञानाद्वैतवादः ]
एवं स्थितेषु सर्वेषु तूष्णीमद्वैतवादिषु । विद्वानाद्वैतवादी तु पुनः प्रत्यवतिष्ठते ॥
सत्यमनुपजननमनपायमपरिमितमद्वयं ब्रह्मन युक्तिमदिति युक्त एव तदनभ्युपगमः । विज्ञानमेव तु क्षणिकं उपजननापायधर्मकं अनादिसन्तानप्रबन्धप्रवृत्तमिदं तथा तथाऽवभातीति न ततोऽद्वितीयमर्थरूपं नाम किंचिदस्तीति पश्यामः ॥
* ऐकात्म्यवादे हि अहमर्थः न आत्मा, किन्तु अन्तःकरणमेव ॥ + अनेकात्मगर्भ इति भूतसर्गविशेषणम् ॥
1 वे पर - ख.
