________________
461
नवममाह्निकम्
शब्दाद्वैतनिश्चयादिति वैयाकरणाः ॥ विज्ञानाद्वैतदर्शनादिति शाक्यभिक्षवः ॥ प्रकृतिपुरुषविवेकविज्ञानादिति पारमर्षाः ॥ ईश्वरप्रणिधानादिति चान्ये* || तदेवं कस्मै तत्त्वज्ञानाय स्पृहयन्तु मुमुक्षवः इति वाच्यम् ॥
.. [आत्मतत्त्वज्ञानस्यैवापवर्गोपायस्वम् ]
उच्यते-भिन्नास्तावदात्मान इति गृह्यतामात्मज्ञानमेव निःश्रेय. साङगमिति ॥
यत्तु-कुतस्तस्य निःश्रेयससाधनत्वमवगतमिति ; अक्षपादवचनादिति ब्रूमः। अक्षपादस्ताव'देव'मुपदिष्टवान् 'आत्मज्ञानान्निःश्रेयसाधिगमः' इति। न च निष्प्रमाणकमर्थमेष ऋषिरुपादिशदिति भवित. व्यमत्र प्रमाणेन । तत्तु वैदिकं विधिवाक्यं आत्मा ज्ञातव्यः' इति ॥ - स एष तावन्न निरधिकारः विधिः; अधिकाररहितस्य च विधेः प्रयोगयोग्यत्वाभावात् । अधिकारान्वेषणमुपक्रमणीयम्। परप्रकरणपरिपठनविरहाच्च नास्य समिदाधिविधिवत् प्रधानाधिकारनिवेशित्वम् । अतः विश्वजिदधिकरणन्यायेन स्वर्गकाममधिकारिणमिह यावदुपा दातु.मध्यवस्यामः, तदैव 'न स पुनरावर्तते' इत्यर्थवादसपितेयमपुनरावृत्तिरेव हृदयपथमवतरति, रात्रिसत्र इव प्रतिष्ठेति तामेवास्य फलत्वेन तिपद्यामहे ॥
* पातञ्जलाः॥ * 'आस्मा वारे द्रष्टव्यः' इत्यस्यार्थानुवादोऽयम् ॥
1 दिद-ख,
वत्-ख,
३ त्त-ख.
