________________
336
. न्यायमञ्जरी
[अनुमानेन प्रत्यक्षबाधेऽपि नात्र तद्युक्तम् ]
यद्यपि नैष नियमः-प्रत्यक्षानुमानयोविरोधे प्रत्यक्षं बलीय इति, त्वरिततरपरिभ्रमितचक्रीभवदलातग्राहिणः प्रत्यक्षस्य अनुमानबाध्यत्वदर्शनादिति–तथापि प्रकृतं क्षणिकत्वानुमानं अन्यथासिद्धं, अनन्यथासिद्धं तु प्रत्यक्षमिति प्रत्यक्षमेव क्षणिकत्वानुमानस्य बाधकम् ॥
न चेतरेतराश्रयत्वम्, अनुमानमिथ्यात्वनिबन्धनप्रत्यभिज्ञाप्रत्यक्षप्रामाण्यानभ्युपगमात्। स्वहेतुबलवत्तयैव प्रत्यभिज्ञाप्रत्यक्ष प्रमाणम् । न- तस्येदं दैन्यम् , यदनुमानमिथ्यात्वे सति *तत्प्रमाणी. भविष्यतीति ॥
[ज्ञानस्य क्षणिकत्वासंभवः] आस्तां वा प्रत्यभिज्ञानं, य एष प्रथमाक्षजः ।,
स्तम्भादिबोधस्तेनापि बाध्यते क्षणभङिगता || तुल्यसामग्रयधीनत्वस्य निराकृतत्वात, निराकारत्वस्य निराकरिष्यमाणत्वात् , अन्वयव्यतिरेकोपकृतमानसप्रत्यक्षनिश्चितजनकत्वस्य चार्थस्यावभास्यत्वनिश्चयात, उत्पन्नोऽर्थो ज्ञानं जनयति, जातेन च तेन ज्ञानेनगृह्यत इति बलात् द्विवक्षणावस्थायित्वम स्या'पद्यत इति कुतः क्षणिकत्वम् ?
* अनुमानमिथ्यात्वाधीनं न प्रत्यक्षप्रामाण्यम्, किन्तु रूकारणादेव ॥
'भयं घटः' इति खलु निषयाभिमुखोऽनुभवः। स च पूर्व विषयस्य ज्ञानाभिमुखत्वकृतः। विषयस्य ज्ञानाभिमुख्यमेव विषयीकरणम् । अतः अन्ततः क्षणद्वयावस्थानं ज्ञानानामावश्यकम् ॥
1 था-ख,
न-ख,
स्यो-ख.
