________________
किम् ४]
array विसंवादादिपरिहारः
665
१
'न च नियोगः' वाक्यार्थ एव अपूर्वशब्दवाच्यः तस्योपरिष्टादपाकरिष्यमाणत्वात् (५ आह्निके) ||
नापि यो यागमनुतिष्ठति, तं धार्मिक इत्याचक्षत इति यागादिसामानाधिकरण्येन प्रयोगात् स एव धर्मशब्दवाच्य इति युक्तं वक्तुं तस्य क्षणिकत्वेन कालान्तरे फलदातृत्वानुपपत्तेः । सामानाधिकरण्यप्रयोगोऽपि चैकान्ततो नास्त्येव ॥
-
यागदानादिना धर्मो भवतीत्यपि लौकिकाः ।
प्रयोगाः सन्ति ते चामी संस्क्रियापचसाक्षिणः ॥ १३१ ॥ -
एवं 'यज्ञेन यज्ञमयजन्त देवास्तानि धर्माणि प्रथमान्यासन् ' ( तै. सं. ३-५-३६) इति वैदिकोऽपि प्रयोगः तद्विषय एव व्याख्येयः ; तस्य स्थायित्वेन कालान्तरे फलदान योग्यतोपपत्तेः ॥
संस्कारो नुगुणः स्थायी तस्माद्धर्म इति स्थितम् । तस्माच्च फलनिष्पत्तेः न चित्रादौ मृषार्थता ॥ १३२ ॥
[ यज्ञायुधिवाक्ये विसंवादपरिहारः ]
raft carrierra प्रत्यक्षविरुद्धत्वमुपपाद्यते स्म - भस्मी - भावोपलम्भात् कायस्येति (पु. 651 ) - तदद्व्यसमीचीनम् - एष इति शरीरा मेदोपचारेण आत्मन एव निर्देशात् । तस्य च स्वर्गगमनं भवत्येव । गमनं च तदुपभोग एव तस्योच्यते - यथा शरीरादियोगवियोगी जन्ममरणे इति । न तु व्यापिनः परिस्पन्दात्मक क्रियायोग उपपद्यते । ज्ञानचिकीर्षाप्रयत्नसमवायश्च तस्य कर्तृत्वमिति वर्णयिष्यते (९ आह्निके) । यज्ञायुधसम्बन्धोऽपि स्वस्वामिभावादिः
* तद्विषय:- स्थायिसंस्कारविषयः । तथा च तादृशधर्मसाधनत्वात् दीनामपि धर्मस्वयपदेश इत्याशयः ॥
+ ननु यदि आत्मन: क्रियैव नास्ति, तर्हि कथं करोतीत्यादिव्यपदेश इस्याह - ज्ञानेति ॥
' न चानियोग:
