________________
माहिकम् ४] अथर्ववेदस्य वेदत्वनिरूपणम्
615 तेभ्यस्त्रयो वेदा अजायन्त। आनेक्रग्वेदः। वायोर्यजुर्वेदः। आदिस्यात्सामवेदः' (मत. बा. ११-४-११)। तथा 'सैषा विद्या त्रयी तपति' (नारा. १२-२) इति ॥
स्मृतिष्वपि वेदानां त्रित्वमेव कीर्यते ] स्मृतिरपि मानवी–प्रतिवेदं द्वादशवार्षिकब्रह्मचर्योपदेशिनी उश्यते (मनुस्मृ. ३-1)
'षत्रिंशद्वार्षिकं चर्य गुरौ 'वेदिकं तम्' इति ॥ . आद्धप्रकरणेऽपि (मनुस्मृ. ३-१४५)--- . 'यत्नेन भोजयेच्छाद्धे बढ़चं वेदपारगम्।
शाखान्तगमथाध्वर्यु छन्दोग वा समाप्तिगम् ॥ इति त्रिवेदपारगानेव श्राद्धभुजः ब्राह्मणान् दर्शयति, नाथर्षवेदाध्यायिनः। प्रत्युत निषेधः क्वचिदुपदिश्यते --'तस्मा दाथर्वणं न प्रवृअयात् ' (कल्पसू.) इति ॥
[भथर्वणो वेदत्वं भट्टमतरीस्या] एवंमाक्षेपे सति केचिदाचक्षते (तं. वा. १-३-२)-- 'यदि यज्ञोपयोगित्वं नेहास्त्याथर्वणश्रुतेः । अर्थान्तरे प्रमाणत्वं केनास्याः प्रतिहन्यते ? शान्तिपुश्यभिचारार्थाः एकब्रह्मविंगाश्रिताः। क्रियास्तया प्रमीयन्ते 'प्रयी वात्मीयगोचरः' इति ॥ - [स्वपक्षण भथर्वण: वेदस्यसमर्थनम् ]
एतत्त' सर्व न साध्वभिधीयते। तथा हि-तत्प्रमाण बादरायणस्यानपेक्षत्वात्' (जै.सू. १-१-५) इति य एष वेदप्रामाण्या
* प्रवृअयादिति। ‘वृजि वर्जने ' इति धातुः। प्रवर्गे माथर्वणं न नियोजयेदित्यर्थः॥
एकब्रह्मेत्यादि । एक एव ब्रह्मा ऋस्विक् च शान्तिकपौष्टिकाभिचारिकेषु ॥ * यः पन्थाः -अनपेक्षस्वहेतुक इत्यर्थः । । त्रैवेष-स. दापर्वणेन-ख. येवा-ख. + एवं ततु-ख.