SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 50
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रथमः सर्गः ५८. क्वचित्' सरामोऽथ सलक्ष्मणा क्वचित् क्वचित् ससुग्रीवबला सुधामभिः' । अलङ्कृता वीरवरैश्च तस्य पूः, प्रमोदमीक्ष्वाकुपुरीव साऽपुषत् ॥ तक्षशिला नगरी ने ईक्ष्वाकु नगरी अयोध्या की भाँति दूत की प्रसन्नता को पुष्ट किया । वह नगरी कहीं सुन्दरियों से, कहीं धनवानों से, कहीं अच्छे ग्रीवा वालों से तथा अच्छे प्रासाद और वीर सुभटों से अलंकृत थी । ५६. स शंखकुन्देन्दुव लक्ष रोचिषो यशश्चयाकर्तुं रिवोद्भवत्क्षणान् । पुरीविहारानवलोक्य दूरतः सुधामयान् प्रापदतुच्छसंमदम् ॥ , J 1 दूर से ही तक्षशिला नगरी के सफेद कली से पुते हुए प्रासादों को देखकर दूत अत्यन्त आनन्दित हुआ । वे शंख, कुन्द और चन्द्रमा के समान धवल कांति वाले थे । वे ऐसे लग रहे थे मानो कि वे उनके निर्माता के यशः- समूह हों; उत्पद्यमान उत्सव हों । ६०. चलन्मृगाक्षीनवहेमभूषण प्रकामसंघट्टपतिष्णुरेणुभिः । विनिर्मितस्वर्णनगावनिभ्रमं स राजमागं गतवांस्ततः परम् ॥ , उसके बाद वह दूत राजमार्ग पर जा पहुँचा । उसे देखकर दूत को स्वर्णगिरि – मेरु की भूमि का भ्रम हो गया, क्योंकि उस मार्ग पर चलनेवाली सुन्दरियों के नव-निर्मित स्वर्ण आभूषणों के अधिक संघर्षण के कारणं स्वर्ण-रजकण नीचे गिर कर ऐसा भ्रम पैदा कर रहे थे । " ६१. अनेक राजन्यरथाश्ववारणैर्निषिद्धसंचारमिवावतीरुहैः । वनायनं विश्वजने क्षणक्षणप्रदं प्रलीनारिमनोरथं ततः ॥ ६२. क्वचिच्च वैडूर्यमणिप्रभाभरैः कृताम्बुद भ्रान्तिमनोज्ञविभ्रमम् । सपद्मरागांशुभिरपिताशनिभ्रमं सशुद्धस्फटिकाश्मकान्तिभिः ॥ १. इस श्लोक में तक्षशिला नगरी की अयोध्या से तुलना की गई है। कई शब्दों का श्लेष मननीय है । किं विशिष्टा सा पूः - क्वचित् सरामा -सस्त्रीका | अयोध्यापक्षे - सरामचन्द्रा । सलक्ष्मणा — लक्ष्मणाः — धनाढ्‌यास्तैः सह वर्तमाना । अयोध्यापक्षे - ससुमिनातनया | ससुग्रीवबला -- सशोभनशिरोधररूपा । अयोध्यापक्षे — सुग्रीवो — वानरेश्वरस्तस्य बलं - संन्यं, तेन सह वर्तमाना । २. सुधामभि: - इसको स्वतन्त्र मानने से इसका अर्थ होगा सु- श्रेष्ठ, धामभिः - प्रासादों से। और 'वीरवरैः' का विशेषण मानने से इसका अर्थ होगा...सु श्रेष्ठ, धामभिः - तेज से युक्त | ३. वलक्ष:-- सफेद (अवदातगौरशुभ्रवलक्षधवलार्ज ना: - अभि० ६ | २९ ) ४. विहारः - प्रासाद | ५. स्वर्णनगः – मेरुपर्वत ।
SR No.002255
Book TitleBharat Bahubali Mahakavyam
Original Sutra AuthorN/A
AuthorDulahrajmuni
PublisherJain Vishwa Bharati
Publication Year1974
Total Pages550
LanguageHindi, Sanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size8 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy