________________
अवमाणं कयं ? साहुणा सह वट्टाए किं असच्चमुत्तरं दिण्णं ? । तीए उत्तं- 'तुम्हे मुणिपुच्छह सो सव्वं कहिहिइ' ।
ससुरो वस्सए गंतूण सावमाणं मुणिं पुच्छइ - 'हे मुणे ! अज्ज मम गेहे भिक्खत्थं तुम्हे किं आगया ?' मुणी कहेइ – 'तुम्हाणं घरं न जाणामि, तुमं कुत्थ वससि ?, सेट्ठी वियारेइ 'मुणी असच्चं कहेइ' । पुणरवि पुट्ठ-कस्स वि गेहे बालाए सह वट्टा कया कि ? । मुणी कहे — ' सा बाला जिणमयकुसला, तीए मम वि परिक्खा कया' । तीए हं वुत्तो 'समयं विणा कहं निग्गओ सि ।' मए उत्तरं दिण्णं - समयस्स ‘मरणसमयस्स’नाणं नत्थि, तेण पुव्ववयंमि निग्गओ म्हि । मए वि परिक्खत्थं सव्वेसिं ससुराईणं वासाई पुट्ठाई । तीए सम्म कहियाई ।
सेट्ठी पुच्छइ–‘ससुरो न जाओ इअ तीए कहं कहियं ? ।' मुणिणां उत्तं- 'सा चिय पुच्छिज्जउ, जओ विउसीए तीए जहत्थो भावो नज्जइ' ! ससुरो गेहं गच्चा पुत्तबहुं पुच्छ— 'तीए मुणिस्स पुरओ किमेवं वुत्तं- 'मे ससुरो जाओ वि न' । तीए उत्तं- "हे ससुर ! धम्महीणमणुसस्स माणवभवो पत्तो वि अपत्तो एव, जओ सद्धम्मकिच्चे हिं सहलो भवो न कओ सो मणुसभवो निष्फलो चिय । तओ तुम्ह जीवणं पि धम्महीणं सव्वं गयं” तेण मए कहिअं – 'मम ससुरस्स उप्पत्ती एव न ।' एवं सच्चत्थनाणे तुट्ठो सो सेट्ठी धम्माभिहो जाओ ।
-
पुणरवि पुट्ठे — 'तुमए सासूए छम्मासा' कहं कहिआ ?' । तीए उत्तं- 'सासु पुच्छह' । सेट्ठिणा सा पुट्ठा। ताए वि कहिअं – “पुत्तबहूण वयणं सच्च, ओम जिणधम्मपत्तीए छम्मासा एव जाया । जओ इओ छम्मासाओ पुव्वं कत्थ वि मरणपसंगे अहं गया । तत्थ थीणं विविहगुणदोसवट्टा जाया । एगाए वुड्ढाएं उत्तं- 'नारीणं मज्झे इमीए पुत्तबहू सेट्ठा, जोव्वणवए वि सासूभत्तिपरा धम्मकज्जंमि सएव अप्पमत्ता, गिहकज्जेसु वि कुसला, नन्ना एरिसा । इमीए सासू निब्भग्गा, एरिसीए भत्तिवच्छलाए पुत्तबहूए वि धम्मकज्जे पेरिज्जमाणावि धम्मं न कुणेइ । इमं सोऊण व गुणरंजिआ हं तीए मुहाओ धम्मं पावित्था । धम्म्पत्तीए छम्मासा जाया, तओ पुत्तबहूए छम्मासा कहिया, तं जुत्तं" ।
पुत्तो वि पुट्ठो, तेण वि उत्तं- " रत्तीए सययधम्मोवएसपराए भज्जाए 'संसारासारदंसणेण भोगविलासाणं च परिणामदुहदाइत्तणेण, वासानईपूरतुल्ल-जुव्वणेण य देहस्स खणभंगुरतणेण जयंमि धम्मो एव सारुत्ति' उवदिट्ठो हं जिणधम्माराहगो जाओ, अज्ज पंच वासा जाया । तओ बहूए मं उद्दिस्स पंचवासा कहिया, तं सच्चं " । एवं कुटुंबस्स धम्मपत्तीए वट्टाए विउसी पुत्तबहूए जहत्थ-वयणं सोऊण लच्छीदासो वि पडिबुद्धो वुढत्तणे वि धम्मं आराहिअ सग्गई पत्तो सपरिवारो ।
१८६
प्राकृत स्वयं-शिक्षक