SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 320
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३०६ : अपभ्रंश कथाकाव्य एवं हिन्दी प्रेमाख्यानक 'खणखण खणन्त तिक्खग्ग खग्गु । हिलि-हिलि- हिलन्त हय चञ्चलगु ॥ गुल-गुल- गुलन्त गयवर विसालु । हणु-हणु भणन्त णरवर वमालु ॥ — पउमचरिउ, ६३.३ अब तक युद्ध की विभीषिका का वर्णन देखा । अब युद्ध के बाद युद्ध - स्थल की वीभत्सता का भी दृश्य देखिए - सियारिनें चिल्लाती, फेंकरती, और शोर मचाती हैं, अनेक भूतनियां भूख से डकारें लेती हैं । लाशों को चीरता - फाड़ता वैतालों का झुंड शोर करता, कबन्धों को उलटतत पलटता और ठेल देता ।'' रक्त रंगे सिर को सियारो धड़ से अलग करके फोड़-फोड़ करके खाने लगती है । रुधिर की नदी के किनारे भूतगण 'झिझरी' का खेल खेलते हैं, आदि । सिआ सार फेक्कार रोलं करतो । बहुखा बहू डाकिनी उक्करन्तो । बहुप्फाल वेआल रोलं करन्तो । उलट्टो पलट्टो कबन्धो पलन्तो । ... रकत क रांगल माथ उपरि फेरवी फोरि षा । '' रुहिर तरंगिण तीर भूत गण जरहरि खेल्लई । २०१-२१२. जायसीकृत पदमावत में युद्धोपरान्त युद्ध-स्थल की वीभत्सता का वर्णन इस प्रकार किया है : कंध कबंध पूरि भुइं परे । रुहिर सलिल होइ सायर भरे ॥ अनंद बियाह कह मंसुखाए । अब भख जरम जरम कहं पाए ॥ चौसठ जोगिन खप्पर पूरा । बिग जंमुकन्ह घर बार्जाह तूरा ॥ गीध चील्ह सब मांडौ छावहं । काग कलोल करहिं और गावहिं ॥ आजु साह हठि अनी बियाही | पाई भुगुति जैस जियं चाही ॥ जेन्ह जस मांसू मखा परावा । तस तेन्ह कर लै औरन्ह खावा ॥ - पदमावत, पृ० ५५२. इसी प्रकार रसरतन ( युद्ध खंड, ६८-६९ ) एवं चन्दायन ( १४३, पृ० १५९ ) में युद्धस्थल पर वीभत्सता के दृश्य देखे जा सकते हैं. । १. डा० शिवप्रसाद सिंह, कीर्तिलता और अवहट्ट भाषा, पृ० ३३-३८. "
SR No.002250
Book TitleApbhramsa Kathakavya evam Hindi Premakhyanak
Original Sutra AuthorN/A
AuthorPremchand Jain
PublisherSohanlal Jain Dharm Pracharak Samiti
Publication Year1973
Total Pages382
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size6 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy