SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 157
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ हिन्दी प्रेमाख्यानकों का शिल्प : १४३ वन, उपवन, बाग, बगीचों का वर्णन इन सभी काव्यों में मिलता है । रसरतन के वर्णन में केवल वृक्षों के नाम ही गिना दिए गए हैं : सुन्योपुर मित्र बढ्यो अनुराग । विलोकित नैन मनोहर बाग ॥ रह्यो सुख संपति आनंद झेलि । घने फुल फुलह लसै द्रुम बेलि ॥ सदा फर दाड़िम सोभित अंब । बने वर पीपर नीम कदंब || महारंग नारंग निब्बू संग | लता जनु अमृत सीचि लवंग ॥ जमीरी गलग्गल श्रीफल सेव । फलै कदली फल चाहं देव ॥ षजूरिनि षारक ताल तमाल | सुधा सम दाख अनूप रसाल ॥ चमेलिय चंपक बेल गुलाब | वंधूप सरूपित सोभित लाल ॥ - चंपावती० १०० - १०३. छिताई वार्ता में भी इसी प्रकार पुष्पों और वृक्षों के नाम मात्र से संतोष कर लिया गया है : कुसुम कुंद मचकुंद मरुवौ केवरौ केतुको कल्हार । गुलाल सेवती मोकरो सुन्दर जाइ । महंदी पदमाख केवरो अतिवर्ष चंपग पाइ | • जाति कूजौ जुही अति गनि रहो महकाइ । सघन दाप्यो दाख. कमरख नारयंग निबुवा नारि । दम्म अंम जंभीर खारिक सघन सरवर पारि ॥ ३९९ ॥ कुंद खिरणी जातो फुलवादि । गनत बिच्छ को जाने आदि । लौंग लाइची बेलि अनूप | चंदन बन देखे महि भूप ॥४००॥ इत्यादि । जायसी के पदमावत को अमराइयों में भी वृक्षों को सूची ही प्रस्तुत की गई है : फरे आँव अति सघन सुहाए। औ जस फरे अधिक सिर नाए ॥ कटहर डार पींड सों पाके । बड़हर सोउ अनूप अति ताके ॥ खिरनी पाकि खांड असि मीटी। जांबु जो पाकि भंवर असि डीठी ॥ नरिअर फरे फरी खुरहुरी । फुरी जानु इन्द्रासन पुरी ॥ पुनि महु चुवे सो अधिक मिठासू । मधु जस और खजहजा आवन नाऊं । देखा सब गुआ सुपारी जायफर सब फर फरे अपूरि । आस पास घनि इंबिली औ घन तार खजूरि ॥ २८ ॥ मोठ पुहुप जस बासू ॥ रावन अंबराऊं ॥
SR No.002250
Book TitleApbhramsa Kathakavya evam Hindi Premakhyanak
Original Sutra AuthorN/A
AuthorPremchand Jain
PublisherSohanlal Jain Dharm Pracharak Samiti
Publication Year1973
Total Pages382
LanguageSanskrit
ClassificationBook_Devnagari
File Size6 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy