________________
२७०
कुमारपालचरिते
गिरिहें वि आणिउ पाणिउ पिजइ तरुहें वि निवडिउ फलु भक्खिजइ । गिरिहुँ व तरुहुँ व पडिअउ अच्छइ विसयहिं तह वि विराउ न गच्छइ ॥ १९ ॥ जइ हिम-गिरिहि चडेविणु निवडइ . . . . अह पयाय-तरुहि वि इक-मणु । . निक्कइअ विणु समयाचारेण
विणु मण-सुद्धिएँ लहइ न सिवु जणु ॥ २० ॥ षष्ठी [३.१३४] इति तृतीयायाः षष्ठी । अतो बन्धुभिः सखिभिश्च विना। वढेति शीघ्रादित्वात् मूढाः सारयत । धातूनाम् अनेकार्थत्वात् तिष्ठत ॥ विसयहं । “ आमो हं" [३३९] ॥
बन्धुहुँ । सहिहं । बन्धुहं । सहिहं । “हुंचेदुद्भयाम्' [३४०]।। प्रायोधिकारात् क्वचित् सुपोपि हुँ । दुहुँ ॥
१९. गिरेरपि आनीतं पानीयं पीयते तरोरपि निपतितं फलं भक्ष्यते । तथा गिरिभ्यस्तरुभ्यो वा पतित्वा आस्ते तथापि विषयेषु न विरागं गच्छति । वनवासः कालिंजरगिर्यादिप्रयागवटवृक्षादिपातोपि च सुकरः । विरागवासना पुनर्दुःकरेति भावः ॥
२०. यदि हिमगिरौ आरुह्य अथ प्रयागतरौ प्रयागवटेपि आरुह्य एकमनाः । पतने कृतनिश्चय इत्यर्थः । निपतति तथापि निष्कतवेन समयाचारेण विना मनःशुद्ध्या च विना न शिवं जनो लभते । गिरितरुभ्यः पातः केवलम् अङ्गभङ्गाय । सिद्धान्तोक्तानुष्ठानरागद्वेषराहित्ये च मुक्तये ज्ञेये इति भावार्थः ॥
गिरिहे । तरुहे गिरिहुं । तरुहुँ । हिम-गिरिहि । पयाय-तरुहि । "डसि. भ्यस्ङनिां हे-हुं-हयः" [ ३४१] ॥
निक्कइअवें । समयाचारेण । “" आहो णानुस्वारौ' [ ३४२ ] ॥
