________________
हैमशब्दानुशासनस्य
तदः सेः स्वरे पदार्था । १ । ३ । ४५ ।
तद परस्य सेः स्वरे परे लुकू स्यात् । सा चेत्पादपूरणी स्यात् । सैष दाशरथी रामः, सैष राजा युधिष्ठिरः । पादार्था इति किम् ? स एष भरतो राजा ॥ ४५ ॥ एतदश्च व्यञ्जने नमञ्समासे । १ । ३ । ४६ ।
[ २४ ]
एतदस्तदश्च परस्य सेर्व्यञ्जने परे लुक् स्यात् । अकि नञ्समासेन । एप दत्ते । स लाति । अनग्नञ्समास इति किम् ? एषक: कृती । सको याति । अनेषो यांति असो वाति ॥ ४६ ॥ व्यञ्जनात् पञ्चमान्तस्थायाः सरूपे वा । १ । ३ । ४७ ।
1
व्यञ्जनात् परस्य पंचमस्यान्तस्थायाश्च सरूपे वर्णे परे लुग्वा स्यात् । कुत्रो ड्डौ, क्रुड्डौ, क्रुड्डौ । आदित्यो देवतास्य आदित्यः, आदित्य्यः । सरूप इति किम् ? वर्ण्यते ॥ ४७ ॥
टो टि स्वे वा । १ । ३ । ४८ ।
व्यञ्जनात्परस्य धुटो धुटि स्वे परे लुग्वा स्यात् । शिण्टि, शिण्ड्टि । स्व इति किम् ? तप्त, दर्ता ॥४८॥ तृतीयस्तृतीयचतुर्थे । १ । ३ । ४९ ।
तृतीये चतुर्थे च परे घुटस्तृतीयः स्यात् । मजति, दोग्धा । ४९
अघोषे प्रथमोऽशिटः । १ । ३ । ५० ।
अघोषे परे शिट् वर्जस्य घुटः प्रथमः स्यात् । बाक्पूता । अशिद इति किम् ? पयस्सु ॥ ५० ॥
