________________
વિવેચન- આ લેમાં ગ્રંથકાર સમતાને એક નાવિકાનું રૂપક આપે છે, સમતા એક નાવિકા છે, તે લાકિક નાવિકાથી અદ્ભુત છે, લૈકિક નાયિકામાં બંધ કર્મ હોય છે, ત્યારે આ સમતારૂપ નાવિકા ભધ કર્મ વગરની છે, એટલે સમતા હોય, ત્યાં કર્મના બંધ હતા નથી, તેથી તેઅદભુત નાવિક છે; જેમ લિકિક નાવિકા ઉપર આરૂઢ થઇને માણસ સમુકને પાર પામે છે, તેમ એ સમતારૂપ નાવિકા ઉપર બેસીને આ સંસારરૂપ સમુદ્રને પાર પમાય છે, તેથી યાગી એટલે મન, વચન, અને કાયાના
ગને વશ કરનાર મહા સુનિ તેને ઉદ્દેશીને ગ્રંથકાર કહે છે કે, હે યેગી ! જો તારે સંસારરૂપ સમુદ્રને પાર પામ હેય તે, તું સમતારૂપ નાવિકા ઉપર આરૂઢ થજે એટલે સમતા ગુણને ધારણ કરજે, જેથી તારા કર્મના બંધ ગળી જશે, એટલે તું આ સંસારમાંથી મુક્ત થઇ પક્ષના સુખનું ભાજન થઈ. ૮૯
સમતા વિના તપ નકામું છે. शीर्णपर्णाशनमायैर्यन्मुनिस्तप्यते तपः ।, औदासीन्यं विना विद्धि तद्भस्मनि हुतोपमम् ॥१०॥
અફરાર્થ–મુનિ સુકાં પાત્રોને આહાર કરવાના જે તપ કરે છે, તે ત૫ સમતા વિના રક્ષામાં હમેલા પદાર્થના જેવા જાણે. ૯૦
- ૧ દેરના બંધ.
