________________
કે કે, લોભ, માન, અને માયા એ ચાર કષાય ઈદ્ધિના વિકારથીજ ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી પ્રથમ ઇંદ્ધિને છતી હોય, તે તે કષા સત્વર જીતી શકાય છે. તે ઇકિયાને કેવી રીતે જીતવી જોઈએ? તે ઉપાય દર્શાવે છે. યોગી પુરૂષે વિરાગ્યને સ્થિર કરી, કિયોને જીતવી જોઈએ. જ્યારે દરેક ઇંદ્ધિ અને તેને વિષ તરફ વૈરાગ્ય ભાવ પ્રગટ થાય છે, ત્યારે ઈદ્રિ તરફ અનાદર થાય છે, અને ઇધિને કાબુમાં રાખવાની હદયમાં હતા થાય છે. આ કર્તવ્ય ખરેખર ગીનું છે. જિન ગ. વિદ્યાના ઉપાસકે ઈદ્રિયોને જય કરવાની જરૂર છે. જ્યારે ઇંદ્રિયને જય થયો, તે પછી કષાયને જય થાજ સમજે. તેથી પિગાભ્યાસી પુરૂષ કષાય કરવાને ઇંદ્રિય જય કરે. ૫૩ ઇદ્ધિ દુર્જનની જેમ મહાન પુરૂષના શ્રેષ્ઠ
મનને દ્વેષ કરે છે. एतानि सौमनस्यस्य विषति महतामपि । स्वार्थसंपत्तिनिष्टानि स्पर्धेते हंत दुर्जनैः ॥ ५४ ॥
અક્ષરાર્થ– સ્વાર્થ સાધવામાં તત્પર એવી એ ઇંદ્રિયે મહાન પુરૂષના શ્રેષ્ટ હદયને પણ તેષ કરે છે, એથી તેઓ ખરેખર દુર્જન પુરૂષની સ્પર્ધા કરે છે, એટલે દુર્જન પુરૂષની સાથે હરીઝાઇમાં ઉતરે છે. ૫૪
